.


Usvajanje Zapisnika sa:
- 59. sjednice Odbora za ljudska prava i slobode, održane 14. decembra 2015.godine,
- 60. sjednice Odbora za ljudska prava i slobode, održane 18. februara 2016.godine i
- 61. sjednice Odbora za ljudska prava i slobode, održane 29. februara 2016.godine
.


Odbor za ljudska prava i slobode u 2016. godini nastavlja realizaciju preostalih aktivnosti utvrđenih Planom aktivnosti za 2015. godinu, posvećenim nastavku aktivnosti u procesu pristupanja Evropskoj uniji i ispunjenju obaveza utvrđenih Rezolucijom Evropskog parlamenta o Crnoj Gori od 11. marta 2015. godine, Izvještajem Evropske komisije o Crnoj Gori iz oktobra 2014. godine i novembra 2015.godine, kao i onim u funkciji ukinutog monitoringa i uvođenja post- monitoring dijaloga od strane PSSE, utvrđenog Rezolucijom PSSE 2030 (2015) „Poštovanje dužnosti i obaveza od strane Crne Gore“, od 27. januara 2015. godine, naročito kroz realizaciju obaveza iz revidiranih akcionih planova Vlade za poglavlja 23 i 24 u funkciji izgradnje efikasnih institucija i društva vladavine prava, kao preduslova za dalji demokratski razvoj države Crne Gore.
Planom aktivnosti Odbora za ljudska prava i slobode za 2015. godinu utvrđene su aktivnosti sačinjene na osnovu:
- Rezolucije Evropskog parlamenta o Crnoj Gori od 11. marta 2015. godine,
- Izvještaja Evropske komisije o napretku Crne Gore iz oktobra 2014. godine,
- Rezolucije 2030 (2015) PSSE,
- Programa rada Vlade Crne Gore za 2015. godinu,
- aktivnosti Skupštine Crne Gore i
- jednog broja nerealizovanih aktivnosti iz Plana aktivnosti Odbora za 2014. g.
***
U vezi sa prvom tačkom Dnevnog reda Odbor će /u skladu sa članom 137 Poslovnika Skupštine-zakonodavna uloga/ razmotriti Predlog zakona o uzimanju i presađivanju ljudskih organa u svrhu liječenja, čime će realizovati dvadesetu aktivnost utvrđenu Planom aktivnosti Odbora za ljudska prava i slobode za 2015. godinu.

U vezi sa drugom tačkom Dnevnog reda, polazeći od navoda u Izvještaju Evropske komisije o Crnoj Gori za 2015. godinu:
„Ostaje da se usvoje izmjene i dopune Zakona o manjinama. Izmjene i dopune treba da otklone moguće konflikte interesa u procedurama za opredjeljivanje i kontrolisanje fondova za manjine. Postoji zabrinutost zbog nedostatka transparentnosti i sveukupnog institucionalnog kapaciteta kod dodjele i revizije fondova koji su namijenjeni manjinama, uprkos značajnoj izdvojenoj sumi na godišnjem nivou: u 2015. manjinski savjeti i fond za manjine primili su ukupno 1,318 miliona eura. Kapacitet Ministarstva za ljudska i manjinska prava za nadzor u praksi nad legalnošću rada nacionalnih manjinskih savjeta treba da se značajno poveća.
Prema najnovijem popisu, približno 8.300 Roma i Egipćana živi u Crnoj Gori. Učešće romskih studenata u svim nivoima obrazovanja je poboljšano. Pristup zdravstvenim uslugama ostaje otežan, a romska manjina ostaje najranjivija i najdiskriminisanija zajednica u raznim oblastima života. Romkinje su podvrgnute dvostrukoj diskriminaciji. Uprkos tome, zajednica ima vrlo ograničen pristup fondovima namijenjenim za manjine. Romi su i dalje nedovoljno zastupljeni u političkoj sferi i imaju otežan pristup tržištu rada. Neformalno zaposlenje preovlađuje dok su romska djeca naročito izložena dječijem radu. Aktivne mjere kojima bi se ta zajednica uključila na tržište rada treba da se realizuju.”, (strana 71 Prevoda Izvještaja EK o Crnoj Gori za 2015. godinu)
Odbor će /u skladu sa članom 162 Poslovnika Skupštine Crne Gore- kontrolna uloga/ razmotriti Izvještaj o radu Fonda za zaštitu i ostvarivanje manjinskih prava za 2014. godinu.

U vezi sa trećom tačkom Dnevnog reda, polazeći od navoda iz Izvještaja Evropske komisije o Crnoj Gori za 2015. godinu:
“Određeni napredak je postignut kada su u pitanju prava djeteta. Akcioni plan za djecu za period 2013-2017 nastavlja da se sprovodi. Redovni sastanci Savjeta za prava djeteta su održani i na njima se raspravljalo o planiranim promjenama zakonskih propisa i institucionalnom razvoju sa fokusom na socijalna pitanja, u kontekstu sveukupne reforme socijalnih servisa.
Relevantni sektor Kancelarije Zaštitnika ljudskih prava nastavlja svoje aktivnosti na povećanju svijesti i jača se njihova vidljivost, što vodi ka povećanju slučajeva kojima se bave. U nekim njegovim preporukama navodi se nedostatak prijemčivosti od strane pravosuđa pri bavljenju slučajevima koji uključuju djecu; urađeno je istraživanje u cilju praćenja stanja. Ipak, sektor nema dovoljno osoblja i oslanja se na eksterne fondove za konkretne projekte. Kao što je naglasio komitet UN-a za prava djeteta, rad djece predstavlja razlog za zabrinutost u Crnoj Gori. Ta djeca su izložena eksploataciji i trgovini ljudima. Aktivnosti na izgradnji kapaciteta su nastavljene za sudije i policiju koji se bave djecom koja su u konfliktu sa zakonom; potreban je napredak u prilagođavanju ukupnog sistema pravosuđa dječijim pravima, uključujući i putem prikupljanja pouzdanih statističkih indikatora.
Što se tiče deinstitucionalizacije, operativni plan za dječiji dom u Bijeloj tek treba da bude usvojen. Individualni planovi staranja za korisnike javne ustanove Komanski most su sačinjeni i redovno se revidiraju, dok su kontakti sa roditeljima poboljšani. Individualni planovi su takođe pripremljeni kako bi se djeca koja potiču iz Crne Gore a koja su trenutno smještena u institucijama u Srbiji zaštitila. Zakon o socijalnoj i dječijoj zaštiti mora se takođe sprovoditi djelotvorno.“ (strana 70 Prevoda Izvještaja EK o Crnoj Gori za 2015. godinu),
Odbor će razmatranjem Drugog i trećeg periodičnog izvještaja Crne Gore o primjeni Konvencije Ujedinjenih nacija o pravima djeteta /u skladu sa članom 68 Poslovnika Skupštine Crne Gore/ realizovati dvadeset prvu aktivnost, utvrđenu Planom aktivnosti Odbora za ljudska prava i slobode za 2015. godinu.

Odbor za ljudska prava i slobode je svojim brojnim aktivnostima, u saradnji sa Zaštitnikom ljudskih prava i sloboda Crne Gore, nadležnim državnim institucijama, međunarodnim organizacijama sa sjedištem u Crnoj Gori i nevladinim organizacijama, doprinio napretku ostvarenom u oblasti prava djeteta.
Akcenat u Planovima rada Odbora u posljednje tri godine, između ostalog, bio je na pravima djeteta, odnosno poljima djelovanja koja je Savjet Evrope utvrdio u Strategiji o pravima djeteta 2012-2015, a to su: porodica, razvijanje servisa socijalnih usluga i socijalne brige o djeci, obrazovanje i participacija djece i zaštita od seksualnog zlostavljanja i iskorišćavanja djece, dječje pornografije i dječje prostitucije.
Polazeći od činjenice da je u oktobru 2010. godine Crna Gora dobila obavezujuće Preporuke Komiteta UN za prava djeteta na sjednici u decembru 2011. godine na kojoj su, u skladu sa članom 12 Konvencije UN za prava djeteta, učestvovala i djeca iz Dječijeg doma „Mladost“ u Bijeloj i Centra za obrazovanje i osposobljavanje „1. jun“, Odbor je kao ključne i prioritetne Preporuke Komiteta UN za prava djeteta izdvojio:
• uspostavljanje sistema maloljetničkog pravosuđa (donošenje zakona, njegova implementacija, formiranje službi za rad sa maloljetnicima koji su u sukobu sa zakonom);
• reforma socijalne i dječije zaštite (usaglašavanje Zakona o socijalnoj i dječijoj zaštiti sa UN Konvencijom o pravima djeteta, razvijanje socijalnih servisa posebno za djecu sa smetnjama u razvoju, razvijanje porodičnih savjetovališta i unapređenje porodično- pravne zaštite);
• pitanje diskriminacije i inkluzije romske djece (obrazovna i socijalna inkluzija);
• dostupnost zdravstvene zaštite za svu djecu, a posebno za djecu sa smetnjama i nepostojanje ambulanti i savjetovališta za zdravlje adolescenata i
• zabranu fizičkog kažnjavanja u ustanovama i u porodici i izrade strategija za borbu protiv nasilja, zlostavljanja, zanemarivanja i eksploatacije djece.
Odbor je povodom Međunarodnog dana ljudskih prava 10. decembra 2013. godine organizovao tematsku sjednicu posvećenu pravima djeteta, a u januaru 2014. godine, u saradnji sa Zaštitnikom ljudskih prava i sloboda CG i Delegacijom Skupštine CG u Parlamentarnoj skupštini Savjeta Evrope Drugi regionalni sastanak parlamentarnih radnih tijela nadležnih za ljudska prava i prava djeteta sa ombudsmanima za djecu zemalja regiona na temu: „Prava djeteta- unapređenje položaja djeteta u cilju zaštite od svih vidova eksploatacije“.
U sklopu kontinuiranih aktivnosti posvećenih pravima djece, Odbor je u periodu od 2011. do 2015. godine razmotrio sledeće izvještaje: Poseban izvještaj o stanju ljudskih prava mentalno oboljelih lica smještenih u ustanovama, Poseban izvještaj o dječijem prosjačenju u Crnoj Gori, Izvještaj o seksualnom iskorišćavanju djece u Crnoj Gori, Izvještaj o zloupotrebi djece putem interneta u Crnoj Gori, Izvještaj o rezultatima sprovedenih istraživanja o zaštiti djece od eksploatacije i Izvještaj „Postupanje policije sa djecom“, koje je sačinio Zaštitnik ljudskih prava i sloboda Crne Gore i tim povodom, Odbor je donio Zaključke koje je proslijedio nadležnim organima na dalje postupanje.
U skladu sa nadzornom ulogom Odbor je organizovao i niz posjeta ustanovama u kojima borave djeca radi praćenja stanja i utvrđivanja stepena poštovanja njihovih prava.
Takođe, u cilju ostvarivanja direktnog kontakta sa građanima na lokalnom nivou radi praćenja implementacije zakona usvojenih u Skupštini, Odbor je organizovao osam javnih tribina, među kojima su tri o pravima djeteta na teme: „Prava djeteta- Implementacija Zakona o predškolskom vaspitanju i obrazovanju i Zakona o zaštiti od nasilja u porodici”, održana 28. februara 2011. na Cetinju, „Prava djeteta- Implementacija Zakona o vaspitanju i obrazovanju djece sa posebnim obrazovnim potrebama“, održana 30. septembra 2011. godine u Kotoru i „Prava djeteta- hraniteljstvo“, organizovana u saradnji sa Predstavništvom UNICEF-a u Crnoj Gori, 2. marta 2015. godine u Herceg Novom.
Odbor je podržao i priključio se kampanjama: „Govorimo o mogućnostima“, “Naučimo ih nešto drugo”, “Svako dijete treba porodicu” i “Svi u vrtić”.

Razmatranjem Drugog i trećeg periodičnog izvještaja Crne Gore o primjeni Konvencije Ujedinjenih nacija o pravima djeteta Odbor zaokružuje svoje brojne aktivnosti posvećene pravima djeteta.

***
Na sjednicu u proširenom sastavu, u skladu sa članom 67 stav 1 Poslovnika Skupštine, pozvani su:

- ministar zdravlja, dr Budimir Šegrt,
- generalna direktorica Direktorata za upravljanje zdravstvom u Ministarstvu zdravlja, Gorica Savović,
- ministarka rada i socijalnog staranja, Zorica Kovačević i
- direktor Fonda za zaštitu i ostvarivanje manjinskih prava, Safet Kurtagić,

a shodno članu 67 stav 2 Poslovnika Skupštine, da učestvuju u radu sjednice, pozvani su:

- Zaštitnik ljudskih prava i sloboda Crne Gore, Šućko Baković,
- rukovodilac Ministarstva unutrašnjih poslova, potpredsjednik Vlade Duško Marković,
- ministar pravde, Zoran Pažin,
- ministar za ljudska i manjinska prava, dr Suad Numanović,
- ministar prosvjete, mr Predrag Bošković,
- šef Kancelarije za borbu protiv trgovine ljudima, Zoran Ulama.

Da učestvuju u radu sjednice pozvani su i predstavnici:
- Delegacije Evropske unije u CG, šef Delegacije, izvanredni i opunomoćeni ambasador Mitja Drobnič i
- UNICEF-a, šef Predstavništva, g-din Benjamin Perks,

NVO koje se bave pitanjima ljudskih prava i sloboda i monitoringom rada Odbora:
- Centar za prava djeteta, izvršna direktorica Rajka- Cica Perović,
- Savez udruženja roditelja djece i omladine sa teškoćama u razvoju “Naša inicijativa”,
izvršni direktor Milisav Korać i
- Građanska alijansa, predsjednik Boris Raonić.