Rezolucije
Rezolucija o načinu, kvalitetu i dinamici procesa integracija Crne Gore u Evropsku uniju
Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP)
Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju između Crne Gore i Evropske unije
Privremeni sporazum o trgovini i srodnim pitanjima između Crne Gore i Evropske unije
Akti Skupštine Crne Gore
Deklaracija o pridruživanju Crne Gore Evropskoj uniji
Rezolucija o ispunjavanju obaveza Crne Gore u okviru SSP
Rezolucije Evropskog parlamenta o Crnoj Gori
Rezolucije o izvještaju o napretku Crne Gore za 2013. godinu
Rezolucija o izvještaju o napretku Crne Gore za 2012. godinu
Izvještaji Evropske komisije o napretku Crne Gore
Izvodi iz Izvjestaja o napretku Crne Gore za 2013. godinu koji se odnose na Skupstinu Crne Gore
Mišljenje Evropske komisije o zahtjevu Crne Gore za članstvo u EU
Commission Opinion on Montenegro's application for membership of the European Union
Council conclusion on granting Montenegro candidate status
Izvještaj Evropske komisije o napretku Crne Gore za 2012. godinu
Izjava Komisije za Evropski parlament i Savjet „Strategija proširenja i glavni izazovi 2010-2011”
Izvještaj Evropske komisije o napretku Crne Gore za 2008. godinu
Izvještaj Evropske komisije o napretku Crne Gore za 2007. godinu
Izvještaji Evropske komisije o analitičkom pregledu usklađenosti zakonodavstva
Poglavlje 23- Pravosuđe i temeljna prava
Poglavlje 24- Pravda, sloboda i bezbjednost
Poglavlje 25- Nauka i istraživanje
Poglavlje 26- Obrazovanje i kultura
Izvještaji o realizaciji obaveza iz SSP-a
Izvještaji o ukupnim aktivnostima u okviru procesa pridruživanja EU
Akcioni plan sprovođenja preporuka iz mišljenja Evropske komisije sa mjesečnim izvještajima o realizaciji obaveza iz Akcionog plana
Prilozi izvještajima Evropske komisije o napretku Crne Gore
Ostali važni dokumenti za proces integracije u EU
Nacionalni program za integraciju Crne Gore u EU (NPI) za period 2008-2012. godina
Skupština Crne Gore ima ključnu ulogu u nadgledanju toka pristupnih pregovora sa EU i usklađivanja zakonodavstva sa pravom Evropske unije. Takođe, članom 15 Ustava Crne Gore (Sl. list CG br. 01/07) propisano je da Skupština odlučuje o načinu pristupanja Evropskoj uniji.
Sa ciljem jačanja uloge Skupštine Crne Gore u procesu integracije u EU, uključujući adekvatan nadzor Skupštine nad aktivnostima Vlade i kontrolu usklađenosti zakona sa pravom EU, u maju 2012. godine, na četvrtoj śednici prvog redovnog (proljećnjeg) zasijedanja Skupštine Crne Gore 24. saziva, usvojena je Odluka o izmjenama i dopunama Poslovnika Skupštine Crne Gore (Sl. list RCG br. 51/06 i 66/06 i Sl. list CG br. 88/09, 80/10, 39/11 i 25/12). Ovom Odlukom, umjesto ranijeg Odbora za međunarodne odnose i evropske integracije osnovana su dva odbora - Odbor za međunarodne odnose i iseljenike i Odbor za evropske integracije, koje je ključno skupštinsko tijelo u praćenju pregovora sa EU. U nadležnosti Odbora za evropske integracije jeste da prati pregovore o pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji, nadgleda i ocjenjuje tok pregovora i daje mišljenja i smjernice u ime Skupštine o pripremljenim pregovaračkim pozicijama, razmatra informacije o pregovaračkom procesu i razmatra i daje mišljenja o pitanjima koja se otvaraju tokom pregovora, kao i da razmatra i ocjenjuje djelovanje pregovaračkog tima. Takođe, izmjenama Poslovnika proširene su nadležnosti jednog broja odbora, tako da sedam matičnih odbora (Odbor za politički sistem, pravosuđe i upravu, Odbor za ekonomiju, finansije i budžet, Odbor za ljudska prava i slobode, Odbor za rodnu ravnopravnost, Odbor za turizam, poljoprivredu, ekologiju i prostorno planiranje, Odbor za prosvjetu, nauku, kulturu i sport i Odbor za zdravstvo, rad i socijalno staranje) u okviru svoje nadležnosti prate i ocjenjuju usklađenost zakona Crne Gore sa pravnom tekovinom EU i na osnovu izvještaja Vlade, prate i ocjenjuju primjenu zakona, posebno zakona iz kojih proizilaze obaveze usaglašene sa pravom Evropske unije.
Sekretari matičnih odbora, odnosno njihove službe, za svaki predlog zakona koji se razmatra na śednici odbora, pripremaju informativni pregled (briefing paper), koji sadrži ocjenu usklađenosti predloga zakona sa pravom EU, zasnovanu na pregledu tabele usklađenosti pripremljenu od strane Vlade, kao i upoređivanjem sa drugim odgovarajućim informacijama i dokumentima nastalih u procesu pristupnih pregovora.
Pored toga, u svim radnim grupama za pripremu pregovora po pregovaračkim poglavljima, koje je formirala Vlada, u svojstvu članova, učestvuju i predstavnici Službe Skupštine. Ovo je prvi put da parlament neke zemlje kandidata za članstvo učestvuje u fazi screening-a, odnosno fazi analitičkog pregleda i ocjene usklađenosti nacionalnog zakonodavstva sa pravnom tekovinom EU. Na ovaj način, službenici Skupštine imaju mogućnost da steknu detaljan uvid u cjelokupno pravo Evropske unije, po pregovaračkim poglavljima, sa kojim treba harmonizovati nacionalno zakonodavstvo, uključujući i informacije o novim i planiranim propisima Evropske unije, kao i da imaju kompletan pregled sadašnjeg stepena usklađenosti zakonodavstva Crne Gore sa primarnim i sekundarnim pravom Evropske unije. Stečena znanja i informacije veoma su dragocjeni u korisni u pružanju stručne podrške poslanicama i poslanicima u vršenju njihove zakonodavne i nadzorne uloge.
U martu 2013. godine Kolegijum predśednika Skupštine Crne Gore usvojio je Akcioni plan za jačanje zakonodavne i kontrolne uloge Skupštine Crne Gore u 2013. godini, kojim su, između ostalog, predviđene aktivnosti koje se odnose prvenstveno na ulogu Odbora za evropske integracije, kao i saradnju ovog odbora sa matičnim odborima, u cilju donošenja što kvalitetnijeg zakonodavstva i uspješnijeg toka pregovora o pristupanju:
-
Razmatranje nacrta pregovaračkih pozicija po poglavljima na śednicama Odbora za evropske integracije i davanje mišljenja i sugestija, kao i, po potrebi, održavanje śednica radi dobijanja informacija o pripremi pregovaračkih pozicija od pregovaračkih struktura Vlade; Odbor će definisati model učešća članova matičnih odbora na ovim śednicama
-
Odbor za evropske integracije će, najmanje jednom kvartalno, organizovati sjednice na kojima će razmatrati napredak u pristupnim pregovorima u svakom pregovaračkom poglavlju za koje su pregovori započeti, na koje će, po potrebi, pozivati zainteresovane članove matičnih odbora.
-
Odbor za evropske integracije, u saradnji sa matičnim odborima, organizovaće tematske forume po pojedinim pregovaračkim poglavljima, u obliku javnih tribina, okruglih stolova, itd, na kojima bi stručna i druga zainteresovana javnost imala priliku da iznese mišljenja i sugestije prije utvrđivanja pregovaračke pozicije i razmatranja od strane Odbora.
-
Odbor za evropske integracije će redovno razmatrati izvještaje o realizaciji obaveza iz SSP i kvartalne izvještaje o ukupnim aktivnostima
Kolegijum predsjednika Skupštine Crne Gore je 19. marta 2013. godine donio i Plan zakonodavnog rada Skupštine Crne Gore, odnosno pregled predloga zakona koji su planirani za 2013. godinu. Ovaj dokument istovremeno predstavlja i plan usklađivanja zakonodavstva Crne Gore sa pravnom tekovinom Evropske unije. Plan je sačinjen na osnovu Programa rada Vlade za 2013. godinu, kao i Plana aktivnosti na ispunjavanju preporuka iz Izvještaja Evropske komisije o napretku Crne Gore za 2012. godinu.
Administrativni kapaciteti u svijetlu integracije u EU
Služba Skupštine je razvila bazu podataka sadržanih u tabelama usklađenosti koja se može pretraživati kako na crnogorskom tako i na engleskom jeziku kao i bazu u kojoj se unose skrining liste i prateći dokumenti od važnosti tokom procesa skrininga.
U periodu od septembra 2011. godine do juna 2012. godine u saradnji sa Delegacijom Evropske unije u Crnoj Gori realizovan je projekat stručne podrške Službi Skupštine Crne Gore, čiji se cilj ogledao u jačanju sposobnosti Skupštine da nadgleda predložene zakone i njihovu usklađenost sa pravom Evropske unije. Obuke u oblasti usklađivanja zakonodavstva i nadgledanja procjene uticaja propisa realizovane su i u okviru Programa saradnje Skupštine Crne Gore i Vestminister fondacije za demokratiju.
Poslovnikom Skupštine uređuje se saradnja Skupštine sa parlamentima EU i Evropskim parlamentom, što uključuje i učešće delegacija odbora Skupštine na zajedničkim sastancima odbora iz više oblasti koji se redovno organizuju u zemlji koja predsjedava EU. Takođe, poslanici i zaposleni u Službi Skupštine učestvuju u aktivnostima koje se organizuju u sklopu programa podrške Evropskog parlamenta za zemlje Zapadnog Balkana i Tursku. Skupština Crne Gore je u junu 2012. godine, bila domaćin regionalne radionice na kojoj se raspravljalo o ulozi parlamenata u procesu pregovora, a koja je organizovana u saradnji sa Evropskim parlamentom. Godinu ranije održan je sastanak na visokom nivou, koji je organizovan u saradnji sa Nacionalnim savjetom za evropske integracije i Evropskom komisijom, a kojem su, pored poslanika Skupštine, prisustvovali visoki zvaničnici Direktorata za proširenje EK i ministri zaduženi za sedam prioritetnih oblasti, ranije ocijenjenih ključnim za otvaranje pregovora
Izvodi iz Izvještaja Evropske komisije o napretku Crne Gore za 2012. godinu
Kako se navodi u izvještaju Evropske komisije o napretku za 2012. godinu „Novim Poslovnikom, skupštinski odbori su zaduženi da prate sprovođenje i usklađenost novog zakonodavstva sa pravnom tekovinom Evropske unije u oblastima njihovih nadležnosti. Njihovi kapaciteti i ekspertiza treba da budu dalje osnaženi u tom pogledu. Skupština je nastavila intenzivnu zakonodavnu aktivnost, koja uključuje izvjestan broj oblasti vezanih za evropske integracije, kao što su sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma i revizija sredstava iz fondova EU. U cjelini, postignut je napredak u pogledu funkcionisanja Skupštine i njene zakonodavne i nadzorne uloge u pitanjima koja uključuju vladavinu prava. Implementacija nedavno usvojenog izbornog zakonodavstva je započeta, a administrativni i stručni kapaciteti Skupštine su ojačani. Poboljšana je transparentnost i predviđeni su samostalni odbori za evropske integracije i borbu protiv korupcije. Potrebno je nastaviti napore preduzete u cilju poboljšanja zakonodavnih i nadzornih kapaciteta Skupštine.“
Skupština Crne Gore i EU - hronološki pregled
Skupština je u oktobru 2003. godine posebnom odlukom osnovala Odbor za evropske integracije, kao stalno radno tijelo zaduženo, između ostalog, za iniciranje usklađivanja zakonodavstva sa pravom EU. Usvajanjem novog Poslovnika Skupštine Crne Gore 2006. godine Odbor za evropske integracije preimenovan je u Odbor za međunarodne odnose i evropske integracije, a njegove nadležnosti i članstvo proširene.
Deklaracijom o pridruživanju usvojenom 2005. godine, Skupština je pozvala Vladu da „najmanje jednom u tri mjeseca dostavi Skupštini izvještaj o realizaciji aktivnosti i obaveza Crne Gore u vezi sa procesom stabilizacije i pridruživanja Evropskoj uniji”. Skupština Crne Gore usvojila je 27. decembra 2007. godine Rezoluciju o ispunjavanju obaveza Crne Gore u okviru Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanja, kojim je utvrđen i model redovnog monitoring izvještavanja o implementaciji Sporazuma, koji Vlada dostavlja Skupštini. Skupština Crne Gore je 3. oktobra 2008. godine donijela Rezoluciju o neophodnosti ubrzanja procesa integracije Crne Gore u evropske i evroatlantske strukture.
Skupština Crne Gore je 19. marta 2008. godine donijela Odluku o osnivanju Nacionalnog savjeta za evropske integracije (NSEI) kao strateško-savjetodavnog tijela, s ciljem da doprinese boljoj koordinaciji i nadgledanju Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju i praćenju budućih pregovora o pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji.
Izmjenama Poslovnika iz 2012. godine Odbor za međunarodne odnose i iseljenike podijeljen je na Odbor za međunarodne odnose i iseljenike i Odbor za evropske integracije, a proširene su i nadležnosti matičnih odbora na praćenje usklađivanja crnogorskih zakona sa pravnom tekovinom EU. Istovremeno je ukinut NSEI.
Crna Gora je u decembru 2010. godine postala kandidat za članstvo u Evropsku uniju (EU). Šefovi država i vlada EU potvrdili su na samitu u Briselu otvaranje pregovora o pristupanju Crne Gore 29. juna 2012. godine. Nakon pozitivne odluke sa Crnom Gorom započet je novi pristup u pregovorima po kome će poglavlja 23 Pravosuđe i temeljna prava i 24 Pravda, sloboda i bezbjednost ostati otvorena do kraja pregovaračkog procesa. U tom smislu prvo su za ova dva poglavlja održani sastanci eksplanatornog i bilateralnog skrininga. Za poglavlja 23 i 24 sastanci ekplanatornog skrininga održani su u periodu 25 - 29. marta. 2012 godine, dok su sastanci bilateralnog skrininga održani 23 - 25. maja 2012 godine za poglavlje 24 i 30 - 31. maja 2012. godine za poglavlje 23.
U dosadašnjem toku pregovora otvorena su i privremeno zatvorena dva poglavlja - 18. decembra 2012 otvoreno je i privremeno zatvoreno poglavlje 25. Nauka i istraživanje, a u aprilu 2013. godine privremeno je zatvoreno i poglavlje 26 - Obrazovanje i kultura.
Istorijat odnosa EU – Crna Gora
Na referendumu održanom 21. maja 2006. godine izglasana je nezavisnost Crne Gore. Evropski Savjet je u junu 2006. godine priznanjem nezavisnosti potvrdio evropsku perspektivu države. Iste godine u septembru između Vlade Crne Gore i institucija EU zasnovan je politički dijalog na ministarskom nivou. Savjet EU je 22. januara 2007. godine donio odluku o usvajanju novog Evropskog partnerstva sa Crnom Gorom. Vladin odgovor bio je usvajanje Akcionog plana za implementaciju preporuka Evropskog partnerstva u maju 2007. godine.
Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) Crna Gora je potpisala 15. oktobra 2007. godine koji je nakon ratifikacija od strane zemalja članica EU na snagu stupio 1. maja 2010 godine. Sporazum je ratifikovala Skupština Crne Gore 13. novembra 2007. godine. U međuvremenu je primjenjivan Privremeni sporazum o trgovini i trgovinskim pitanjima, koji je na snagu stupio 1. januara 2008. godine.
Uslijedila je procedura vezana za sporazume EU i Crne Gore o viznoj liberalizaciji i readmisiji, koja je započela 1. januara 2008. godine. Vizna liberalizacijaza crnogorske građane koji putuju u zemlje Šengenske zone je na snazi od 19. decembra 2009. godine.
Crna Gora je aplikaciju za članstvo u EU podnijela 15. decembra 2008. godine. U skladu sa članom 49. Sporazuma EU, zemlje članice su 23. aprila 2009. godine zatražile da Evropska komisija pripremi mišljenje o aplikaciji.
Evropski komesar za proširenje, Oli Ren, predao je 22. jula 2009. godine, vlastima Crne Gore Upitnik kao pomoć za pripremu ocjene spremnosti zemlje da ispuni obaveze koje nameće članstvo u EU. Odgovori su predati 9. decembra iste godine.
Evropska komisija od 2007. godine redovno objavljuje izvještaje o napretku Crne Gore. Posljednji je objavljen 10. oktobra 2012. godine. U izvještaju se navodi da je zemlja postigla napredak u uspostavljanju funkcionalne tržišne ekonomije, poboljšala sposobnost preuzimanja obaveza koje proizilaze iz članstva u EU i dalje ispunjava političke kriterijume za članstvo u EU.
Crna Gora dobija finansijsku pomoć od EU u okviru Instrumenta za pretpristupnu pomoć (IPA). U periodu od 2007. do 2013. godine, Crna Gora će iz sredstava IPA primiti pomoć u iznosu od (ukupno) 235,2 miliona eura. Višegodišnji indikativni planski dokument za Crnu Goru usvojen je u novembru 2011. godine, a na snagu je stupio 1. marta 2012. godine. EU je pružila finansijsku podršku za razvoj civilnog društva u okviru Mehanizma za podršku civilnom društvu. Crna Gora učestvuje u programima EU: Sedmi okvirni program za istraživanje i tehnološki razvoj, Program za preduzeteništvo i inovacije (EIP) i u Programu za podršku politici informaciono-komunikacionih tehnologija, oba u okviru Okvirnog programa za konkurentnost i inovativnost, kao i u programima Kultura 2007-2013. i Carine 2013.
Diplomatski odnosi između Crne Gore i Evropske zajednice vode se putem Misije Crne Gore u Briselu, koja u potpunosti funkcioniše od 2006. godine, i Delegacije EU u Crnoj Gori, u Podgorici, koja je sa radom počela u novembru 2007. godine.
Važni datumi u procesu pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji:
Datum |
Događaj |
21. maj 2006. godine |
Na referendumu izglasana nezavisnost Crne Gore |
3. jun 2006. godine |
Skupština proglašava nezavisnost Crne Gore |
22. januar 2007. godine |
Savjet usvojio Evropsko partnerstvo za Crnu Goru |
15. oktobar 2007. godine |
U Luksemburgu potpisan Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju između Crne Gore i EU |
1. novembar 2007. godine |
Počela sa radom Delegacija Evropske komisije u Podgorici |
1. januar. 2008 |
Stupili na snagu Privremeni sporazum o trgovini i trgovinskim pitanjima, Sporazum o viznoj liberalizaciji i Sporazum o readmisiji |
15. decembar 2008. godine |
Crna Gora podnijela zahtjev za članstvo u Evropskoj uniji |
23. april 2009. godine |
Savjet uputio zahtjev Evropskoj komisiji da pripremi mišljenje o zahtjevu Crne Gore za članstvo |
22. jul 2009. godine |
Komesar Ren u Podgorici uručio premijeru Milu Đukanoviću Upitnik Evropske komisije |
26. novembar 2009. godine |
Vlada razmotrila i usvojila Finalni izvještaj o realizovanim aktivnostima na pripremi odgovora na Upitnik Evropske komisije |
9. decembar 2009. godine |
Predsjednik Vlade Crne Gore Milo Đukanović u Briselu predao odgovore na Upitnik EK komesaru za proširenje EU Oliju Renu |
1. maj 2010. godine |
Stupio na snagu Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) |
9. novembar 2010. godine |
Evropska komisija je objavila pozitivno Mišljenje o spremnosti Crne Gore za članstvo, kojim se preporučuje da Savjet Crnoj Gori dodijeli status kandidata |
17. decembar 2010. godine |
Evropski savjet je dodijelio Crnoj Gori status kandidata |
9. decembar 2011. godine |
Evropski savjet je pozdravio procjenu Evropske komisije o dobrom napretku Crne Gore; u cilju otvaranja pregovora s Crnom Gorom u junu 2012, Evropski savjet zadužio je Savjet da razmotri napredak Crne Gore u sprovođenju reformi s posebnim fokusom na oblasti pravne države i temeljnih prava, naročito u borbi protiv korupcije i organizovanog kriminala, a na osnovu izvještaja Komisije koji je prezentovan u prvoj polovini 2012 |
8. mart 2012. godine |
Vlada Crne Gore donijela je Odluku o obrazovanju Radne grupe za pripremu pregovora o pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji za oblast pravne tekovine Evropske unije koja se odnosi na pregovaračka poglavlja 23 - Pravosuđe i temeljna prava i 24 - Pravda, sloboda i bezbjednost |
25 - 29. marta 2012. godine |
U Briselu su održani sastanci eksplanatornog skrininga za poglavlja 23 i 24 |
26. jun 2012. godine |
Evropski savjet je podržao ocjenu Komisije da je Crna Gora u skladu sa kriterijumima za članstvo i da počne pregovore o pristupanju, 29. juna 2012. godine |
29. jun 2012. godine |
Početak pregovora o pristupanju |
18. decembar 2012. godine |
Privremeno zatvoreno poglavlje 25 - NAUKA I ISTRAŽIVANJE |
15. april 2013. godine |
Privremeno zatvoreno poglavlje 26 – OBRAZOVANJE I KULTURA |
18. april 2013. godine |
Evropski parlament usvojio Rezoluciju o Crnoj GorI |