a) Zaštita interesa svojih državljana jedna je od najosnovnijih i najstarijih konzularnih funkcija koja se ogleda u različitim vidovima zaštite prava vlastitih državljana u državi prijateljici, bilo da se onemogući diskriminalicija prema njima ili da im se pruži pomoć u skladu sa odredbama međunarodnog prava. Za pružanje konzularne zaštite najbitnija je veza državljanskog statusa, pa se ista može pružiti samo državljanima Crne Gore. Zaštita interesa Crne Gore i njenih državljana, fizičkih i pravnih lica vrši se od strane članova diplomatsko-konzularnog osoblja u skladu sa Bečkom konvencijom o diplomatskim odnosima, Bečkom konvencijom o konzularnim odnosima, važećim zakonskim propisima zemlje domaćina, te međunarodnim konvencijama.

b) Za prijavu djeteta rodjenog u inostranstvu radi upisa u matični registar rođenih  i registar državljana Crne Gore (po mjestu posljednjeg prebivalista roditelja u Crnoj Gori) potrebno je dostaviti sledeće:

· Popunjen zahtjev za upis u matični registar rođenih, potpisan od strane oba roditelja;

· Original  izvoda iz matičnog registra rođenih na međunarodnom obrascu;

· Fotokopije pasoša za oba roditelja (ako je jedan roditelj strani državljanin priložiti kopiju stranog pasoša ili izvoda iz registra rodjenih);

· Izvod iz matične knjige vjenčanih ukoliko je dijete bračno ili izjava o priznanju očinstva ukoliko je vanbračno.

Za države koje nijesu potpisnice Bečke konvencije iz 1976, potrebna je puna legalizacija izvoda.

Kada je riječ o prijavi braka radi upisa u matični registar venčanih po mestu poslednjeg prebivališta u Crnoj Gori, potrebno je dostaviti:

· Original izvoda iz matičnog registra vjenčanih izdat od strane nadležnih organa države u kojoj je brak sklopljen, preveden na crnogorski jezik;

· Popunjen formular zahtjeva za prijavu braka potpisan od strane supružnika;

· Izjava o prezimenu posle zaključenja braka, potpisana od oba supružnika; Fotokopije pasoša za oba supružnika (ako je jedan supružnik strani državljanin potrebno je priložiti kopiju stranog pasoša ili izvoda iz registra rođenih).

c) Diplomatska i konzularna predstavništva imaju javno bilježničke funkcije, u predmetima koji su im dati u jurisdikciju, skladno ulozi i djelatnosti koji ima javni bilježnik u zemlji. Diplomatsko i konzularno predstavništvo u obavljanju konzularnih funkcija obavlja i poslove ovjeravanja potpisa i rukopisa, te ovjeravanje prepisa, fotokopija i prevoda isprava. Ovjera potpisa na privatnim ispravama (punomoćje, ovlašćenje ili izjava) koje moraju biti napisane na crnogorskom jeziku vrši se u diplomatsko-konzularnim predstavništvima Crne Gore na osnovu važećeg crnogorskog pasoša tako što se privatna isprava potpisuje u prisustvu saradnika za konzularne poslove koji nakon toga  ovjerava potpis na tom dokumentu.

d) Još jedna značajna konzularna funkcija je pribavljanje dokumenata iz Crne Gore, gdje se posredstvom crnogorskih misija mogu pribaviti sljedeća dokumenta:

· Izvod iz matičnog registra rodjenih;

· Izvod iz matičnog registra vjenčanih;

· Izvod iz matičnog registra umrlih;

· Uverenje o državljanstvu;

· Potvrda o slobodnom bračnom stanju i izdavanje „Nula oste“.

Uz zahtjev za pribavljanje navedenih dokumenata potrebno je priložiti i fotokopije svih raspoloživih dokumenata iz Crne Gore.

e) Biometrijski pasoš: Zahtjev za biometrijski pasoš se podnosi lično, dolaskom u Generalni konzulat Crne Gore u Frankfurtu ili Njujorku uz obavezno prethodno zakazan termin. Zakazivanje termina za podnošenje zahteva se vrši isključivo elektronskim ili telefonskim putem. Na zakazan termin potrebno je doći lično u Generalni konzulat i donijeti na uvid sljedeća dokumenta:

· originalno uvjerenje o državljanstvu Crne Gore;

· originalni izvod iz matičnog registra rođenih  izdat u Crnoj Gori;

· identifikacioni dokument.

Ukoliko lice posjeduje biometrijsku ličnu kartu, potrebno je istu ponijeti sa sobom.

Kada je riječ o dobijanju novog biometrijskog pasoša za dijete, bez obzira na starost, isto mora imati vlastiti pasoš i ne može se upisati u pasoš roditelja. Za maloljetna lica do 18 godina, pored gore navedenih dokumenata, neophodno je prisustvo oba roditelja ili pisana saglasnost roditelja koji nije prisutan. Izjava o saglasnosti drugog roditelja je neophoda i kada je jedan roditelj strani državljanin. Potpis roditelja na izjavi treba da bude ovjeren od strane notara.

Pasoš se izrađuje u Crnoj Gori od strane Ministarstva unutrašnjih poslova.

Državljani Crne Gore koji su izgubili ili im je ukraden biometrijski pasoš neophodno je da prijave nestanak pasoša policiji i da o istom dobiju potvrdu/izvještaj. Nakon toga mogu podnijeti zahtjev za izdavanje novog biometrijskog pasoša u Generalnim konzulatima Crne Gore. Istovremeno se pokreće i procedura za proglašenje nestalog pasoša nevažećim.

Putni list je putna isprava koja služi samo za povratak u Crnu Goru i važi do mjesec dana. Izdaje se licima koja su prijavila nestanak pasoša ili u drugim slučajevima propisanim Zakonom. Zahtjev za izdavanje putnog lista se može podnijeti lično u diplomatsko-konzularnim predstavništvima Crne Gore. Za izdavanje putnog lista je potrebno da se dostavi sljedeće:

· štampanim slovima popunjen i potpisan formular;

· izvještaj policije da je prijavljena krađa, odnosno gubitak pasoša;

· izjavu da je izgubljen pasoš;

· dvije istovjetne fotografije veličine 3,5 x 4,5 centimetara;

· originalni dokument za utvrđivanje identiteta;

· dokaz o državljanstvu Crne Gore.

Vize - Viza je odobrenje koje strancu omogućava ulazak, boravak i tranzit preko teritorije Crne Gore. Samo posjedovanje vize nije i garancija ulaska u Crnu Goru, već moraju biti ispunjeni i ostali uslovi za ulazak i boravak  stranaca u Crnoj Gori propisani Zakonom o strancima (“Službeni list CG”, br. 82/08).

Vizni režim između Crne Gore i drugih država regulisan je Uredbom o viznom režimu („Službeni list CG“, br. 18/09). Viza ne predstavlja odobrenje za rad u Crnoj Gori. Licu koje namjerava da radi u Crnoj Gori mora dobiti odobrenje privremenog boravka radi zapošljavanja ili sezonskog rada, a na osnovu prethodno izdate radne dozvole.

Zakon o strancima propisuje sljedeće oblike viza:

· aerodromsko-tranzitnu (viza A);

· tranzitnu (viza B);

· vizu za kratki boravak (viza C);

· vizu za duži boravak (viza D).

Zahtjev za izdavanje vize stranac podnosi lično, na posebnom obrascu. Izuzetno, u opravdanim slučajevima, stranac ne mora lično podnijeti zahtjev za izdavanje vize, ali mora lično da se odazove na poziv diplomatskog odnosno konzularnog predstavništva. Za stranca koji je maloljetan, odnosno poslovno nesposposoban, zahtjev podnosi roditelj, odnosno njegov zakonski zastupnik.

Uz zahtjev za izdavanje vize stranac je, zavisno od vrste vize koju traži, dužan da priloži:

· važeću putnu ispravu -  rok važenja putne isprave u koju se unosi viza mora biti najmanje tri mjeseca duži od roka važenja vize;

· jednu fotografiju u boji, veličine 35 x 45 mm;

· dokaz o svrsi boravka u Crnoj Gori (pozivno odnosno garantno pismo pravne ili fizičke osobe iz Crne Gore);

· dokaz o osiguranom smještaju (potvrda o uplaćenom turističkom aranžmanu, hotelskoj ili drugoj rezervaciji smještaja);

· dokaz da posjeduje dovoljno sredstava za troškove izdržavanja tokom boravka u  Crnoj Gori, kao i za povratak u matičnu državu ili za putovanje u treću državu (gotovina, čekovi, potvrda sredstvima na bankovnom računu);

· dokaz o sredstvu putovanja ili namjeri povratka u državu iz koje dolazi ili u treću državu (povratna putna karta, saobraćajna i vozačka dozvola);

· dokaz o zdravstvenom osiguranju;

· dokaz o uplati konzularne takse;

· druge dokaze na osnovu kojih se može cijeniti opravdanost zahtjeva za izdavanje vize.

Detaljnije o proceduri izdavanja viza vidjeti: Pravilnik o vizama i viznim obrascima(„Službeni list CG“, broj  64/09)

f) Uručivanje sudskih poziva i drugih pismena vrši se prema odredbama Zakona o međunarodnoj pravnoj pomoći koji predviđa da se ista dostavljaju posredstvom diplomatsko-konzularnih predstavništava Crne Gore i nadležnih organa države primaoca. Diplomatska i konzularna predstavništva Crne Gore dužna su obavljati poslove u vezi sa ostavinama i nasljednim pravima crnogorskim državljanima na području teritorije države prijema. Sastavljanje testamenata i zaštitu interesa državljana Crne Gore vrše članovi diplomatskog ili konzularnog osoblja.

g) Diplomatsko-konzularno predstavništvo Crne Gore dužno je pružiti zaštitu i pomoć crnogorskom državljaninu lišenom slobode u državi prijema. Navedena pomoć i zaštita ispoljava se bilo u sprečavanju diskriminacije u postupanju prema uhapšenom crnogorskom državljaninu bilo u obezbjeđivanju uslova koji osobi lišenoj slobode omogućavaju zakonit postupak i postupanje. U skladu sa Bečkom konvencijom o konzularnim odnosi nadležni organi zemlje prijema dužni su da o lišenju slobode obavijeste diplomatsko– konzularno predstavništvo zemlje čiji je državljanin uhapšen. Izuzetno, ukoliko lice lišeno slobode želi ostvariti kontakt sa diplomatsko-konzuzlarnom predstavništvom, onda konzularni službenik ima pravo posjetiti lice lišeno slobode na njegovom konzularnom području. Pružanje pomoći i zaštite u slučaju lišavanja slobode i izdržavanju kazne zatvora vrše članovi diplomatskog ili konzularnog osoblja u skladu Bečkom konvencijom o diplomatskim odnosima, Bečkom konvencijom o konzularnim odnosima, drugim međunarodnim konvencijama koje se odnose na položaj zatvorenika, te instrukcijama iz Ministarstva vanjskih poslova i evropskih integracija.

h) Za prenos posmrtnih ostataka (ili urne)  radi sahrane u Crnoj Gori, neophodna je Sprovodnica koja se izdaje u diplomatsko-konzularnim predstavništvima Crne Gore. Potrebno je dostaviti sljedeće:

· Važeći pasoš preminule osobe;

· Originalan izvod iz registra umrlih;

· Potvrda Ministarstva zdravlja da lice nije umrlo od zarazne bolesti;

· Dozvola nadležnih vlasti zemlje domaćina za transport posmrtnih ostataka u Crnu Goru;

· Potvrda da posmrtni ostaci nisu sahranjivani i da su pripremljeni za transport u skladu sa međunarodnim propisima u hermetički zatvorenom metalnom/cinkanom sanduku;

· Pismo od strane nadležnih organa koji su utvrdili identitet preminule osobe i izvršili kontrolu da u sanduku nema ništa drugo osim tijela pokojnika;

· Pismo pogrebnog službe u kome će biti naveden plan prevoza, mesto prelaska državne granice Crne Gore i mesto u koje se preminuli prenosi kao i ime osobe koja putuje u pratnji tijela/urne.

Ukoliko preminulo lice nije imalo važeći pasoš Crne Gore ili nije bilo državljanin Crne Gore potrebno je priložiti potvrdu da je obezbijedjeno grobno mesto  za sahranu u Crnoj Gori. Ukoliko se tijelo prenosi preko teritorije Crne Gore, pored gore navedenog, potrebno je da postoji prethodno izdata sprovodnica zemlje gde će posmrtni ostaci biti sahranjeni.

Konzulati/ambasade su vaša prva adresa u inostranstvu ukoliko vam se desi nešto nepredviđeno. Ako ostanete bez dokumenata ili iz drugih razloga zapadnete u nevolju, obratite se se najbližem diplomatsko-konzularnom predstavništvu Crne Gore.

Ministarstvo vanjskih poslova i evropskih integracija 
Stanka Dragojevića 2, Podgorica, Crna Gora

Tel: + 382 (0)20 246 357

+ 382 (0)20 201 530
www.mip.gov.me