Potpredśednik Skupštine Crne Gore prof. dr Branko Radulović proteklih dana boravio je u zvaničnoj pośeti Litvaniji. Tokom pośete potpredśednik Radulović se, u odvojenim susretima, sastao sa svojim kolegama, prvim potpredśednikom Parlamenta Litvanije - Seimas, Vydas Gedvilas-om, potpredśednicom Parlamenta Irinom Degutiene i potpredśednikom Parlamenta Algirdasom Sysasom, zatim sa Česlovasom Juršenasom dugogodišnjim poslanikom i bivšim predśednikom Parlamenta, potpisnikom Deklaracije o nezavisnosti Litvanije i glavnim reformatorom, te sa Audroniusom Ažubalisom, bivšim ministrom spoljnjih poslova Litvanije i sadašnjim poslanikom.
Potpreśednik Radulović se u Seimasu sastao i sa predśednicima i članovima Odbora za budžet i finansije, Odbora za ekonomiju, Odbora za spoljne poslove, Odbora za evropska pitanja, Odbora za zakonodavstvo i Komisije za antikorupciju.
Potpredśednik Radulović je iskoristio boravak u Litvaniji da pośeti najstariji Univerzitet u śevernoj i srednjoj Evropi, Vilnius Univerzitet i sastane se sa rektorom, profesorom Arturasom Žukauskasom.
Tokom susreta sa najvišim zvaničnicima Parlamenta Litvanije u prethodnih dvadesetak godina razgovaralo se o aktuelnoj političkoj, bezbjedonosnoj i socio-ekonomskoj situaciji u Evropi i na globalnom planu, sa posebnim osvrtima na Balkan i Crnu Goru, kao i  Baltik i Litvaniju. Litvanski zvaničnici su mišljenja da se Evropska unija i ukupno Evropa, nalazi pred brojnim izazovima i da su neophodne adekvatne reforme i proaktivan pristup kako bi se zaustavili dalji negativni uticaji koji dolaze od spolja ali i iznutra i preduprijedila eskalacija problema i postigla rješenja koje će obezbijediti optimalnu i dugoročnu stabilnost. U vezi sa odbrambenim i bezbjedonosnim pitanjima smatraju da Evropska unija nije adekvatno odgovorila na brojne izazove, te da vojni odbrambeni sistem faktički ne postoji, da bezbjedonosne službe ne sarađuju dovoljno, te da su granice postale nedovoljno zaštićene. U tom cilju smatraju da je potrebno raditi na uspostavljanju jedinstvenog vojnog odbranbenog sistema, sa specijalnim interventnim jedinicama koje bi u pojedinim kriznim područjima konkretno djelovale. Smatraju da je zajednička akcija zemalja Baltika po njihovom mišljenju, bez obzira da li one pripadaju NATO-u ili su vojno neutralne, primjer kako treba blagovremeno i učinkovito reagovati. Dešavanja u Ukrajini i tenzije na Balkanu, kao i rast islamskog radikalizmna, te sve veći broj emigranata smatraju da je između ostalog i posledica neadekvatnog odgovara Evropske unije i njenih institucija.
Kada je u pitanju socio-ekonomska situacija u Evropskoj uniji Litvanski zvaničnici mišljenja su da je interes svih zemalja Evropske unije, kao i onih koje su u procesu pridruživanja da se jača ovaj savez, širi eurozaona, uspostavi jedinstvena ekonomska i socijalna politika, poštuju uspostavljeni kriterijumi i dogovori, snaže fondovi koji će ublažiti razlike i doprinijeti oporavku ekonomija pojedinih država.
Njihovi stavovi o ulozi, značaju i radu Parlamenta su bili vrlo interesantni i poučni. Oni su prethodnih dvadesetak godina jačali značaj opozicije i institucionalizovali njena prava u Ustavu. U tom cilju na dnevnom redu redovnih śednica Parlamenta se nalaze brojni predlozi i inicijative opozicije za čije stavljanje na dnevni red je potrebna podrška samo 20% prisutnih poslanika. Takođe, svakog mjeseca se održavaju i posebne śednice sa inicijativama koje dolaze od strane opozicije. Opozicioni lideri i potpredśednici Parlamenta iz redova opozicije su vrlo uvažavani i konsultovani u vezi svih značajnih pitanja i bez postizanja kompromisnog rješenja i uvažavanja stavova opozicije, ona se ne procesuiraju.
Kada je u pitanju situacija u Crnoj Gori, iako vrlo upoznati, interesovali su se za detalje u mnogim sferama. Potpredśednik Radulović je istakao, da nažalost na Balkanu u velikoj mjeri postoji konfederacija kriminogenih režima i bezbjedonosnih struktura i da često za očuvanje postojećeg stanja i nelegalno stečenog bogatstva podgrijavaju međunacionalne razlike, kako bi skrenuli pažnju sa suštinskih problema. Te strukture su, kako je istakao Radulović, zarobile institucije sistema i u velikoj mjeri kontrolišu i medije i one često, ne prežu ni od toga, da globalne prijetnje, poput islamskog radikalizma, stavljaju u funkciju ličnih interesa. Dešavanja u Kumanovu su posljedica toga. Takođe je izrazio zabrinutost zbog porasta broja građana sa područja Balkana koji se bore pod zastavom Islamske države, svjestan opasnosti koju oni nose po povratku sa tih ratišta, a o čemu će se ovih dana raspravljati u njemačkom Bundestagu. Istakao je da, nažalost, sve češće se čuje i to ne samo od marginalnih albanskih političara, već i od nekih istaknutih čelnika, ideja o ujedinjenju Albanaca na Balkanu bez obzira na status u Evropskoj uniji.
Ukazao je i na zabrinjavajuće ekonomske pokazatelje u Crnoj Gori kao posledica pogrešne i retrogradne ekonomske ideologije i vrlo prisutne korupcije. Nažalost, mišljenja je da se Crna Gora nalazi na ivici bankrota, i da se rasprodaju i poslednji resursi, poput najatraktivnijih turističkih lokaliteta i sklapaju štetni ugovori, poput aranžmana sa Kinezima oko izgradnje dijela auto puta. Na njihovo pitanje o prisustvu Ruskih investitora u Crnoj Gori, istakao je da zahvaljujući potpunoj liberalizaciji tržišta nekretnina, na čije negativne posljedice je u kontinuitetu upozoravao, imamo situaciju da je veliki broj državljana Rusije kupio stanove i izgradio kuće na crnogorskom primorju ali da su sa njima odnosi korektni, što raduje. Sa druge strane, kako je naveo, prisutni su bili i navodni ruski investitori, poput tajkuna Deripaske koji je kroz privatizaciju Kombinata aluminijuma, a u dogovoru sa premijerom Đukanovićem, nanio ogromnu štetu Crnoj Gori u finansijskom, ekonomskom, razvojnom i ekološkom smislu.

Kada su u pitanju integracioni procesi, ukazao je da zahvaljujući Skupštini Crne Gore, su usvojeni mnogi reformski zakoni što je izvjestan napredak, ali još uvijek postoji problem sa njihovom potpunom inplementacijom, posebno kada je u pitanju vladavina prava i borba protiv visoke korupcije.
Na njihovo interesovanje po pitanju vojnih integracija, potpredśednik ih je upoznao da su aktuelne samo dvije opcije i to: NATO integracije i vojna neutralnost, a da o nekoj bližoj vojnoj saradnji sa Rusijom niko i ne razmišlja. On im je prenio i svoj stav da smatra da eventualna integracija Crne Gore u NATO treba biti posledica ispunjavanja kriterijuma, uz puno uvažavanje mišljenja javnog mnjenja, što nije sada slučaj, a ne nikako proizvod trenutne geopolitičke situacije. Istakao je da ga raduju najave EU oko nove strategije po pitanju bezbjednosti.
Zvaničnici Litvanije su svjesni da pred Crnom Gorom stoje brojni izazovi i da ona mora proći kroz reformski period koji su oni prošli prije dvadesetak godina, da mediji moraju biti slobodni i profesionalni što je ostvareno u Litvaniji još ’89. godine, da ekonomija mora biti održiva, treba da razmislimo o svrsishodnosti korišćenja € kada nijesmo članice EU i eurozone, da nauka i znanje treba da nam budu najznačajniji resursi kao što su to prepoznali u Litvaniji, da se infrastruktura treba unapređivati iz sredstava evropskh fondova, jer oni i sada koriste taj mehanizam za izgradnju nove regionalne putne, željezničke i energetske infrastrukture. Istakli su da daju punu podršku evro integracijama Zapadnog Balkana, ali uz puno ispunjenje svih kriterijuma, posebno onih koji će uskoro biti usvojeni, a koji će zahtijevati mnogo konkretnije rezultate. Što se NATO integracija tiče, oni smatraju da je taj savez najbolje rješenja, ali da se moraju ispuniti svi kriterijumi i standardi, a takođe i dobiti podršku javnog mnjenja, koja je u Litvaniji bila izuzetno visoka i zbog toga su odluku donijeli u Seimasu.
Poželjeli su opoziciji i građanima Crne Gore puno sreće na najavljenim protestima, konstatujući da su osnov svake domokratije, slobodni i fer izbori, a da se oni u Litvaniji održavaju bez ikakvih primjedbi.
Prilikom sastanka potpredśednika Radulovića sa predśednicima i članovima Odbora za budžet i finansije i Odbora za ekonomiju, litvanijski parlamentarci su istakli da podržavaju aktuelni ekonomski model Njemačke, zatim da su u godinama globalne ekonomske krize izgubili 15% BDP što je bio najveći pad BDP među članicama EU, međutim da u kontinuitetu, kao posledica mnogih preuzetih aktivnosti, bilježe rast viši od 3% BDP. Efikasno i u značajnom iznosu koriste fondove EU, najviše ulažu u obrazovanje, nauku i istraživački rad, naročito na poljima prirodnih nauka poput fizike i hemije. Zbog prethodnog litvanski izvoz čine IT, telekomunikacioni, laserski i medicinski uređaji, produkti nastali od prerade drveta i metala, ali značajan je I izvoz žitarica. Zbog konkurentnosti i visokih tehnologija, poput lasera, rusko tržište su zbog uzajamnih sankcija, lako supstituisali. Koriste sve više alternativne izvore energije, cilj im je da postignu energetsku samodovoljnost, značajno podržavaju osnivanje malih i srednjih preduzeća preko različitih fondova, banke su istovremeno komercijalne, razvojne i štedne, te su kamatne stope niske.
Tokom sastanka sa predśednicima i članovima Odbora za spoljne poslove i Odbora za EU poslove, poslanici su istakli da su ovi odbori svojevrsni mandatni odbori jer obavljaju konsultacije sa ministrom spoljnih oko stavova Litvanije prije njegovog odlaska na satanke u Savjet ministara EU. Posebno su istakli da spoljna politika Litvanije podržava EU proširenje na osnovu ostvarenih rezultata zemalja kandidata. Prilikom procesa integracija Litvanije u EU svaki ministar u Vladi Litvanije je bio pregovarač za poglavlja iz svog resora. Naglasili su da je Litvanija dobila samo korist od članstva u EU koristeći sredstva mnogih fondova. S tim u vezi, predśednik Odbora gospodin Juodka je posebno naglasio da je samo za vrijeme njegovog rektorskog mandata realizovano projekata u vrijednosti od 200 miliona eura. Zato danas Litvanija ima pet centara za studije i inovacije, od kojih su dva pod okriljem Viljnus Univerziteta, te da je visokoškolsko obrazovanje u Litvaniji privlačno za brojne studente sa strane, navodeći da se iz Indije 600 studenata školovalo na njihovom Univerzitetu. Parlamentarci su istakli da je za članstvo u EU potrebno ispunjenje svih zahtjeva, kao i da se pregovaračka poglavlja moraju modifikovati u cilju ostvarenja jake i funkcionalne EU. Predśednik Parlamentarne grupe za zemlje Zapadnog Balkana je kazao da je prije dvije godine preko dopisa izražena želja za boljom saradnjom Seimasa sa ostalim parlamentima, ali da je odgovor stigao jedino od Makedonije.
Potpredśednik Radulović održao je sastanak i sa predśednicima i članovima Zakonodavnog odbora i Komisije za antikorupciju, pa su tom prilikom razgovaralo o litvanijskom i crnogorskom izbornom zakonodavstvu. Poslanici su istakli da je je njihov izborni sistem mješovit, te da se polovina članova Seimasa bira preko jednog mandata, a preostala polovina preko proporcija. Naglasili su da u Litvaniji postoji sistem otvorenih lista, te da su izbori slobodni i da na izborni proces i rezultat ne postoje primjedbe što je pokazatelj održavanja izbora po demokratskim standardima. Ponovljena je velika uloga opozicije u Seimasu i dodali da opozicija ima svog lidera, tzv. lidera frakcije, koji se bira unutar opozicionih partija i pośeduje prednost u govorima u plenumu. Takođe, predśednik Komisije za etiku i proceduru dolazi iz opozicionih redova. S obzirom da svakog četvrtka predstavnici Vlade dolaze u Seimas na sastanke sa poslanicima, prvu riječ ima predstavnik opozicije. Naglašeno je da opozicija ima pravo na traženje pauze koja se mora odobriti. Poslanici su predstavili i sistem funkcionisanja sudstva i tužilaštva, koji su u potpunosti nezavisni, te da je Litvanija od svih zemalja svijeta po stepenu korupcje na 36. mjestu. Članica Zakonodavnog odbora, koja je ujedno i potpredśednica Parlamentarne skupštine OSCE-a, poslanica Vilija Aleknaite-Abramikiene je istakla da je za regularni izborni proces, između ostalog, potrebno veće učešće međunarodnih posmatrača, kao i veća animacija građana da posmatraju izborni proces.
Potpredśednik Radulović je pośetio i Vilnjus Univerzitet i razgovarao sa rektorom Arturasom Žukauskasom. Rektor Žukauskas je istakao da je Viljnus Univerzitet jedan od najstarijih u Evropi i najveći u zemlji na kojem oko 20 hiljada studenata studira na 14 fakulteta, 5 instituta, 4 istraživačka centra i 9 laboratorija, u okviru 58 osnovnih studijska programa i 27 dokrorskih studijskih programa, te da je na njemu zaposleno oko četiri hiljade akademskog i tehničkog osoblja, kao i veći broj uglednih gostujućih profesora. Upravljačko rukovodstvo univerziteta čine tri organa: strateški savjet, koji bira rektora, donosi budžet i informiše javnost, organ akademskih poslova i organ rukovodioca za administrativne poslove. Rektor je posebno naglasio da je Univerzitet autonoman i u potpunosti nezavistan, te da niko ne smije da utiče na rad i donošenje odluka unutar Univerziteta. Država samo vodi kontrolu o trošenju finansijskih sredstava i koji samo za ovaj univerzitet iznosi oko 1% od budžeta, ali ne može da utiče i da odlučuje koji projekti će se realizovati. Pri izboru rektora u Savjetu nema političkih ličnosti niti smije biti političkog uticaja. Univerzitet se umnogome finansira od studentskih školarina, nagrada za naučna dostignuća, od EU fondova i privrednih subjekata na osnovu saradnje u oblasti privrede. Rektor je istakao da prate proces Bolonjske deklaracije, ali da preuzimaju i primjenjuju najbolje iz nje. Takođe, postoji velika razmjena studenata sa prestižnim univerzitetima u svijetu. Akreditaciju studijskih programa vrši državna institucija “Centar za procjenu kvaliteta studijskih programa”, koja ne rijetko traži konsultacije i od inostranih eksperata. Rad Viljnus Univerziteta usmjeren je na nivo viših tehnologija. Postoje preko dvadeset različitih modela podrške saradnje sa privredom i osnivanjen malih i srednjih preduzeća, preko formiranja inkubacionih centara, dobijanja vaučera, formiranje zajedničkih akcionarskih društava i drugo, tako da je ona intezivna. Potredśednik Radulović se založio da se inovira postojeći sporazum o saradnji Univerziteta u Viljnusu i Univerziteta Crne Gore u mnogim oblastima, na različitim nivoima i kroz različite modele.
Litvanski zvaničici su istakli da će pośeta potpreśednika Radulovića pojačati saradnju između dva parlamenta, kao i napredak u saradnji u mnogim oblastima.