20. i 21. februar 2015. godine

Regionalna parlamentarna konferencija, na temu „Parlamenti i budžetski i finansijski nadzor u zemljama Zapadnog Balkana”, završena je danas u Tirani.

Konferenciju, na kojoj su učestvovali poslanici i predstavnici osam parlamenata Zapadnog Balkana, kao i eksperti za pitanja budžeta, finansijskih politika i predstavnici državnih revizorskih institucija, održana je u organizijaciji Vestminster fondacije za demokratiju u saradnji sa Parlamentom Republike Albanije i Mrežom parlamentarnih odbora za ekonomiju, finansije i evropske integracije zemalja Zapadnog Balkana.

Tokom trećeg panela, na temu: „Parlamenti i finansijski nadzor i revizija”, o odnosu parlamenata, odbora za budžet i kontrolu trošenja javnih sredstava i državnih revizorskih institucija, govorili su:bivši potpredśednik Narodne skupštine Republike Srbije, Radojko Obradović;predśedavajući Nadzornog odbora za javne finansije Skupštine Kosova, Besnik Bislimi; stručnjak za budžet iz Albanije, Gjergj Tenexhiu i član Komisije za finansije i budžet u Predstavničkom domu Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine, Mirsad Isaković.

Predśednik Odbora za ekonomiju, finansije i budžet Skupštine Crne Gore i član Borda Mreže, Aleksandar Damjanović, govorio je u svojstvu paneliste tokom četvrte sesije, na temu „Sprovođenje prelaza sa linijskog na programsko budžetiranje”. Poslanik Damjanović ocijenio je da je uvođenje programskog budžeta ključni mehanizam jačanja transparentnosti i fiskalne odgovornosti u procesu planiranja, usvajanja i praćenja izvršenja budžeta države, bez koga državna revizorska institucija ne može biti u situaciji da ukaže na ključne suštinske slabosti vršeći reviziju učinka. Predśednik odbora nadležnog za pitanja budžeta u Skupštini Crne Gore konstatovao je da, iako je programski budžet formalno u Crnoj Gori uveden Odlukom Vlade o načinu izrade i sadržini programskog budžeta iz 2008. godine, a definisan je i u novom sistemskim zakonu o budzetu, potrošačke jedinice još uvijek nemaju jasne ciljeve niti indikatore kao sredstva za praćenje rezultata. Predśednik Odbora Damjanović, zaključio je da programsko budžetiranje dovodi u vezu budžetska sredstva sa sprovođenjem  javnih politika, ukazavši na značaj i potrebu za daljom razmjenom iskustava kroz regionalne skupove i sastanke u cilju iznalaženja najboljih praksi za prelaz sa linijskog na programsko budžetiranje.

Tokom navedene, četvrte sesije, o posljedicama za parlamente i njihovoj ulozi u programskom budžetiranju govorili su još i: direktorica Budžetskog odjeljenja Ministarstva finansija u Vladi Albanije, Mimoza Dhembi; viši istraživač Centra za ekonomsku analizu (CEA) iz Makedonije, Borce Trenovski; Profesor Univerziteta i bivša predśedavajuća Zajedničkog odbora za privredne reforme i razvoj Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine, Danijela Martinović i dekan ekonomskog fakulteta, Univerziteta u Tirani, Sulo Haderi.

Uz poslanika Aleksandra Damjanovića, u radu drugog dana konferencije, kao predstavnici Skupštine Crne Gore, učestvovali su i poslanici: Veljko Zarubica, Almer Kalač i Genci Nimanbegu.

Po završetku četvrtog panela usvojeni su zaključci i preporuke:

Za vrijeme diskusije, na regionalnoj konferenciji u Tirani, u Albaniji, održanoj 20. i 21. februara, 2015, nekoliko ključnih stvari, zaključaka i preporuka je bilo istaknuto od strane parlamenata i stručnjaka iz oblasti budžeta sa Zapadnog Balkana. Zaključci i preporuke nijesu obavezavajući za parlamente i mogu da posluže kao tačke za djelovanje koje će predložiti članovi odbora i članovi parlamentarnih odbora za ekonomiju, finansije i evropske integracije Zapadnog Balkana, kako bi se dalje poboljšao budžetski i finansijski nadzor na Zapadnom Balkanu.

Zaključci i preporuke Mreže parlamentarnih odbora za privredu, finansije i evropske integracije zapadnog Balkana

1. Parlamenti igraju ključnu ulogu u sprovođenju nadzora nad budžetom i javlja se potreba za većim uključenjem parmalenata sa Zapadnog Balkana oko pitanja sprovođenja nadzora nad budžetom i finansijama.
2. Administrativni i finansijski kapacitet parlamenata se treba dalje razvijati, da bi se sproveo finansijski nadzor;  podjela najboljih praksi iz regiona preko NPC-a može da posluži kao dobar model pružanju daljoj podršci daljem razvoju prakse finansijskog nadzora u parlamentima Zapadnog Balkana.
3. Države na Zapadnom Balkanu se suočavaju sa problemima štednje i duga. Parlamenti su ključne institucije gdje se treba održati debata o rješenjima i zbog toga parlamenti treba da imaju pristup kvalitetnim analitičkim podacima i da se uključe sa svim uključenim stranama.  

Zaključci i preporuke odnose se na oblasti fiskalne transparentnosti, procesa usvajanja budžeta,  osnivanja parlamentarnih kancelarija za budžet, jačanja uloge parlamentarnih odbora u sprovođenju nadzora, tranzicije od tradicionalnog ka programskom budžetiranju i oblasti državne revizije.