Ovlašćeni predstavnik predlagača, generalni direktor Direktorata za bezbjednosno zaštitne poslove i nadzor u Ministarstvu unutrašnjih poslova dr Miloš Vukčević je podnio uvodno obrazloženje o Predlogu zakona o izmjenama i dopunama Zakona o javnim okupljanjima. Saopštio jeda su Odlukom Ustavnog suda Cme Gore U-I br. 14/11 od 23. jula 2014. godine, koja je objavljena u „Službenom listu Cme Gore“ broj 47/14 od 7. novembra 2014. godine prestali da važe čl. 10, 11 i 26 Zakona o javnim okupljanjima, zbog čega je došlo do pravnog vakuma, što je uslovilo da Vlada Crne Gore utvrdi  Predlog zakona o izmjenama i dopunama zakona o javnim okupljanjima i isti dostavi Skupštini s predlogom da se zakon donese po skraćenom postupku.

Podśetio je da je Ustavom Crne Gore propisano da se sloboda okupljanja može privremeno ograničiti odlukom nadležnog organa radi sprječavanja nereda ili vršenja krivičnog djela, ugrožavanja zdravlja, morala ili radi bezbjednosti ljudi i imovine i da je utvrđeno da se pravo na slobodu mirnog okupljanja može ograničiti samo zakonom. S toga su predložene dopune članova 9 i 26 Zakona.  Ovlašćeni predstavnik predlagača je naveo izuzetke od mjesta koja se smatraju prikladnim za mirno okupljanje, posebno ističući Skupštinu Crne Gore, Vladu Crne Gore, zgradu Predśednika Crne Gore i Ustavni sud Crne Gore, jer je riječ o objektima koje je nužno zaštiti radi bezbjednosti domaćih štićenih ličnosti i objekta, ali i stranih štićenih ličnosti koje borave u Crnoj Gori. Vukčević je istakao da su Predlogom zakona propisani uslovi koji obavezuju nadležni organ da privremeno zabrani održavanje mirnog okupljanja, zaključujući da je na taj način ispoštovan osnovni zahtjev za sprječavanje ugrožavanja bezbjednosti, kao i kršenja zajemčenih ljudskih prava i sloboda.

Poslanica Snežana Jonica je istakla da se Predlogom zakona o izmjenama i dopunama Zakona o javnim okupljanjima ne reguliše ostvarivanje ljudskih prava, već njihovo ograničavanje. Saopštila je da su nejasni kriterijumi po kojima je utvrđen spisak institucija  ispred čijih objekata se ne može održavati mirno okupljanje na daljini od najmanje 50 metara. Upitala je da li su o tome odlučivali na osnovu u načelu definisanih kriterijuma ili prethodnih događaja. Takođe, rok za donošenje rješenja o privremenoj zabrani smatra spornim, jer onaj ko je organizator okupljanja treba pravovremeno da ima informaciju da li je okupljanje zabranjeno. Upitala je i zašto se žalba podnosi Ministarstvu unutrašnjih poslova, a ne Upravnom sudu.

Poslanik Zoran Miljanić je mišljenja da Predlog zakona nije u skladu sa Ustavom Crne Gore i da se na ovakav način ne odnosi prema ljudskim pravima i slobodama, ocjenjujući Predlog zakona rigidnim.

Milan Radović, koordinator Programa ljudskih prava u NVO „Građanska alijansa“, koja u kontinuitetu prati rad Odbora, je istakao da jedino ograničenje slobode okupljanja, u skladu sa međunarodnim dokumentima, jeste da to bude mirno okupljanje i kao takvo ne može biti zabranjeno. Mišljenja je da treba napraviti kriterijume, a ne listu objekata. Istakao je da je Ustavom utvrđeno da se jemči sloboda mirnog okupljanja, bez odobrenja, uz prethodnu prijavu nadležnom organu. Sloboda okupljanja može se privremeno ograničiti odlukom nadležnog organa radi sprječavanja nereda ili vršenja krivičnog djela, ugrožavanja zdravlja, morala ili radi bezbjednosti ljudi i imovine u skladu sa zakonom. S toga je istakao da nadležni državni organ može privremeno odložiti mirno okupljanje, a ne davati odobrenje za mirno okupljanje.  Prethodne odredbe u Predlogu zakona, koje su ukinute Odlukom Ustavnog suda, a za koje je postupak za njihovo ukidanje pokrenula NVO „Građanska alijansa“ – NVO „Inicijativa mladih za ljudska prava“, po njegovim riječima, takođe su bile ograničenje prava na slobodu mirnog okupljanja.

Predśednik Odbora za ljudska prava i slobode, dr Halil Duković je istakao da postoje određene dileme u vezi sa ovim Predlogom zakona, navodeći da je pravo na slobodu okupljanja neprikosnoveno pravo svakog pojedinca, a da je država zakonom definisala određena ograničenja, kao što je praksa i u ostalim zemljama. Pitanje je da li su zakonska rješenja u skladu sa Ustavom i međunarodnim normama.  

Predśednik Duković je upitao da li je dobra odredba da organizator kojem je rješenjem privremeno zabranjeno održavanje mirnog okupljanja, žalbu upućuje onome ko je uveo zabranu okupljanja ili treba žalbu slati nekoj drugoj, višoj instanci. Istakao je da država svakom građaninu garantuje pravo na mirno okupljanje, ali u Zakonu o javnim okupljanjima je isuviše naglašena odgovornost redara i ocijenio da bi odgovornost policijskih službenika trebalo da bude naglašenija. Ukazao je da nije definisano ni pitanje povorke u pokretu. U vezi sa objektima u čijoj blizini se ne može održavati mirno okupljanje, istakao je da je dobro što postoje ograničenja kada su u pitanju važne institucije, što je praksa i u zemljama regiona i evropskim državama.

Govoreći o institucijama ispred kojih se mirno okupljanje ne može održati najmanje 50 metara od objekata, Predśednik Odbora je istakao da su nejasni kriterijumi za izbor institucija i da bi, primjera radi, među tim institucijama mogla biti i Vila „Gorica“, koja nije navedena u Predlogu zakona, jer je neophodno voditi računa o zaštiti i bezbjednosti stranih državljana koji dolaze na različite prijeme. Istakao je da je u Hrvatskoj pomenuto ograničenje određeno na najmanje 10 metara od Parlamenta i Vlade, a najmanje 20 metara od Ustavnog suda, dodajući da postoje zaštitni zidovi oko ovih institucija, dok su crnogorske institucije smještene jedna pored druge, bez zaštitnih zidova i nalaze se u blizini jedne od glavnih saobraćajnica u Podgorici.

Predśednik Odbora za ljudska prava i slobode, dr Halil Duković je naglasio da nije definisano ni prikladno vrijeme za održavanje mirnih okupljanja. Poređenja radi, naveo je primjer Hrvatske u kojoj je ovo vrijeme definisano na od 8 do 22 sata i Srbije u kojoj je taj vremenski period preciziran dvokratno. Uvažavajući pravo na mirno okupljanje koje Ustav garantuje, istakao je da to pravo ne smije nikog da ugrozi. Imajući u vidu da se u Crnoj Gori protesti mogu održavati tokom svih 24 časa, postavlja se pitanje da li se na taj način mogu  ugroziti prava drugih ljudi.

Odgovarajući na pitanja poslanika, Generalni direktor Direktorata za bezbjednosno zaštitne poslove i nadzor u Ministarstvu unutrašnjih poslova je saopštio da su se odlučili za donošenje ovih izmjena po hitnom postupku iz razloga što je Ustavni sud tri člana Zakona o javnim okupljanjima proglasio neustavnim. Ukazao je na uporedno-pravna rješenja u pogledu utvrđivanja udaljenosti od pojedinih objekata kao što su Parlament, Vlada, Ustavni sud. Naveo je da je u Hrvatskoj utvrđeno ograničenje od 10, odnosno 20 metara, a u Austriji, 300 metara, Njemačkoj, Italiji i Češkoj 100 metara. Ukazao je da objekti Skupštine Crne Gore, Vlade Crne Gore, Predśednika i Ustavnog suda nemaju zaštitne ograde, pa se postavlja pitanje kako garantovati bezbjednost lica.  Podśetio je da je Presuda Ustavnog suda bila da se javna okupljanja ne smiju trajno zabraniti, pa je saopštio da sada definišu privremenu zabranu, što znači trenutnu zabranu za konkretno javno okupljanje, određenog dana i u određenom terminu. Mora se dobro sagledati da li je veći interes demokratskog društva da se javno okupljanje održi ili da se očuva bezbjednost građana i objekata.

Odbor za ljudska prava i slobode je odložio izjašnjavanje o Predlogu zakona o izmjenama i dopunama Zakona o javnim okupljanjima do izjašnjavanja Zakonodavnog odbora o istom Predlogu zakona.