Sastanku je prisustvovala i Jelena Milačić iz Ministarstva vanjskih poslova i evropskih integracija Vlade Crne Gore.
Specijalni izvjestilac za promovisanje i zaštitu slobode mišljenja i izražavanja Savjeta za ljudska prava UN-a je istakao da je cilj njegove posjete Crnoj Gori procjena situacije u pogledu ostvarivanja prava na slobodu mišljenja i izražavanja, mjera koje se preduzimaju radi ostvarivanja ovog prava, kao i upoznavanje sa preprekama koje su se javile u toku sprovođenja ovog procesa.
Predśednik Odbora za ljudska prava i slobode dr Halil Duković je saopštio da je Ustavom Crne Gore definisano da svako ima pravo na slobodu izražavanja govorom, pisanom riječju, slikom ili na drugi način, kao i da se pravo na slobodu izražavanja može ograničiti samo pravom drugoga na dostojanstvo, ugled i čast i ako se ugrožava javni moral ili bezbjednost Crne Gore. Predśednik Odbora je dodao da je pravo na slobodu mišljenja i izražavanja garantovano i nizom zakonskih akata, naglasivši da je zakonodavstvo u ovoj oblasti usaglašeno sa međunarodnim standardima i predmet je pozitivnih ocjena u izvještajima Evropske komisije. Saopštio je da su posebno važni Zakon o medijima, Zakon o elektronskim medijima i Zakon o javnim radio-difuznim servisima Crne Gore. Predsjednik Odbora je ocijenio da se samo partnerskim odnosom institucija, civilnog društva i medija može obezbijediti ambijent u kome će sigurnost profesije i profesionalizam svih aktera biti zagarantovani.
Specijalni izvjestilac za promovisanje i zaštitu slobode mišljenja i izražavanja Savjeta za ljudska prava UN-a, Frank La Rue, navodeći da ga posebno interesuje sloboda mišljenja i izražavanja u smislu člana 19 i 20 Međunarodnog pakta o građanskim i političkim pravima, izrazio je interesovanje za oblasti koje se odnose na:
- pristup informacijama i stepen razvijenosti istraživačkog novinarstva u Crnoj Gori, kao i pristup informacijama putem interneta;
- pluralizam medija u Crnoj Gori;
- pravo na prenošenje informacija bez cenzure i
- dostupnost informacija za pripadnike manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica, kao i mogućnost informisanja manjinskih naroda na manjinskim jezicima i njihova zastupljenost u medijima, što im omogućava djelotvornije učešće u javnom i političkom životu.
Predśednik Odbora za ljudska prava i slobode dr Halil Duković je saopštio da je u Crnoj Gori ostvaren napredak u promovisanju slobode izražavanja, što je konstatovano i u Izvještaju Evropske komisije o napretku Crne Gore za 2012. godinu. Istakao je da se za podsticanje medijskog pluralizma, produkcije komercijalnih emitera i očuvanja raznovrsnosti elektronskih medija u Crnoj Gori, iz dijela prihoda od igara na sreću obezbjeđuju sredstva u visini i na način koji se utvrđuje posebnim zakonom koji reguliše tu oblast. Značajna sredstva se opredjeljuju za podsticanje proizvodnje programskih sadržaja komercijalnih emitera koji su od javnog interesa, a posebno su značajni za: pripadnike manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica u Crnoj Gori, promociju prevencije i sprečavanja svih vidova diskriminacije, podsticanje i promociju društvene integracije osoba s invaliditetom, podsticanje pružaoca audiovizuelnih medijskih usluga da svoje usluge postepeno učine dostupnim osobama sa oštećenjem sluha ili vida, podsticanje kulture javnoga dijaloga i podsticanje i promociju ostvarivanja i zaštite ljudskih prava.
Predśednik Odbora je saopštio da je država realizovala i program pomoći privatnim elektronskim i štampanim medijima, kao mjeru jačanja pluralizma, raznovrsnosti i održivosti medijske scene u periodu ekonomske krize.
Takođe, istakao je da nacionalni i lokalni javni emiteri imaju obavezu produkcije programskih sadržaja i na jezicima manjinskih naroda, kao i da postoje posebne emisije za pripadnike manjinskih naroda, čime se doprinosi njihovom informisanju, a time i djelotvornijem učešću u javnom i političkom životu u državi. Predsjednik je upoznao Specijalnog izvjestioca i njegove saradnike sa djelovanjem manjinskih savjeta i Fonda za zaštitu i ostvarivanje prava manjinskih naroda, navodeći da se i preko tih institucija značajno doprinosi ostvarivanju prava pripadnika manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica u Crnoj Gori.
Naglašavajući da je u Crnoj Gori dekriminalizovana kleveta čime se poboljšalo medijsko okruženje, dr Halil Duković je istakao da je Odbor za ljudska prava i slobode na sjednici održanoj 15. maja 2013. godine podržao stav Zastupnika Crne Gore pred Evropskim sudom za ljudska prava da je neophodno unapređenje prakse nacionalnih sudova u oblasti slobode izražavanja u skladu sa praksom Evropskog suda za ljudska prava u ovoj oblasti. Neophodno je dovesti u ravnotežu potrebu uklanjanja svakog mogućeg prigovora koji bi se odnosio na opasnost od gušenja slobode medija koja može nastati neodgovarajućom praksom nacionalnih sudova, posebno kroz neadekvatno tumačenje pravnog standarda „dužne novinarske pažnje“.
Sa druge strane, sprječavanjem zloupotrebe slobode izražavanja putem medija zbog mogućih teških posljedica koje time mogu nastati za čast, ugled, prava privatnosti i druga prava ličnosti oštećenih, ocijenjeno je da dodatni problem u ovoj oblasti može predstavljati tzv. „brisani prostor“ nakon dekriminalizacije klevete i uvrede, s obzirom da istovremeno nije uslijedilo i donošenje odgovarajućeg zakona o građansko pravnoj odgovornosti zbog povrede časti i ugleda i drugih prava ličnosti.
Predśednik Odbora je saopštio da je Odbor tom prilikom podržao mišljenje Zastupnika Crne Gore pred Evropskim sudom za ljudska prava da je nakon dekriminalizacije klevete, u Crnoj Gori neophodno razmotriti potrebu donošenja posebnog zakona o građansko pravnoj odgovornosti zbog povrede časti i ugleda i drugih prava ličnosti. Sa ovim mišljenjem se složio i Specijalni izvjestilac za promovisanje i zaštitu slobode mišljenja i izražavanja Savjeta za ljudska prava Ujedinjenih nacija.
Predśednik Odbora je podśetio da je Evropski sud za ljudska prava u dva predmeta protiv Crne Gore utvrdio povredu slobode izražavanja i medijske slobode, garantovane članom 10 Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda.
Dr Halil Duković je istakao da je neophodno osnažiti mehanizme samoregulacije i poštovanje profesionalnih i etičkih standarda u novinarstvu kako bi se dodatno regulisala ova oblast, sa čime se složio i Specijalni izvjestilac za promovisanje i zaštitu slobode mišljenja i izražavanja Savjeta za ljudska prava Ujedinjenih nacija.
Zamjenica predśednika Odbora, dr Ljiljana Đurašković je istakla da se u Crnoj Gori nastoji podsticati istraživačko novinarstvo i da se raspisuje godišnji konkurs za najbolji medijski istraživački prilog na temu socijalne integracije Roma u Crnoj Gori, a pravo učešća imaju štampani i elektronski mediji u Crnoj Gori. Ocijenila je da je novinarska profesija veoma rizična i podsjetila da je u Crnoj Gori bilo nekoliko slučajeva napada na novinare i njihovu imovinu i naglasila da te slučajeve treba ispitati do kraja, sa čime se složio i Specijalni izvjestilac za promovisanje i zaštitu slobode mišljenja i izražavanja, navodeći da je na prethodno održanim sastancima upoznat sa četiri slučaja napada na novinare u Crnoj Gori.
Specijalni izvjestilac za promovisanje i zaštitu slobode mišljenja i izražavanja Savjeta za ljudska prava Ujedinjenih nacija, Frank La Rue je pohvalio aktivnosti koje Crna Gora preduzima u cilju informisanja pripadnika manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica, naglašavajući da je veoma pozitivno to što je na državnom i lokalnim javnim servisima omogućeno prikazivanje emisija za manjinske narode, na njihovom jeziku. Takođe je saopštio pozitivan stav o dekriminalizaciji klevete, navodeći da bi trebalo donijeti posebni zakon o građansko pravnoj odgovornosti zbog povrede časti i ugleda i drugih prava ličnosti. Istakao je da je u praksi teško utvrditi granicu između onog što jeste i što nije povreda časti i ugleda i drugih prava ličnosti, ali i kada se povreda prava utvrdi, potrebno je da kazna bude srazmjerna učinjenom djelu. Istakao je da mediji treba da razviju odgovornost prema građanima i da je veoma važno razviti principe samoregulacije u novinarskoj profesiji, što treba da bude pokrenuto od samih novinara, a ne da se država miješa u tu oblast.
Frank La Rue, specijalni izvjestilac za promovisanje i zaštitu slobode mišljenja i izražavanja Savjeta za ljudska prava Ujedinjenih nacija je saopštio da je spreman da Skupštini Crne Gore pruži stručnu pomoć prilikom donošenja zakona iz oblasti slobode izražavanja i informisanja, posebno prilikom donošenja zakona o građansko pravnoj odgovornosti zbog povrede časti i ugleda i drugih prava ličnosti.
Specijalni izvjestilac za promovisanje i zaštitu slobode mišljenja i izražavanja je saopštio da će mu podaci sa sastanka sa Predśednikom i Zamjenicom predśednika Odbora za ljudska prava i slobode, uz prikupljene informacije sa prethodno održanih sastanaka sa predstavnicima ostalih organa nadležnih za slobodu mišljenja i izražavanja, biti veoma korisni za izradu izvještaja koji će se nalaziti u prilogu izvještaja za Savjet za ljudska prava UN, čije je zasijedanje zakazano za mart 2014. godine.
Na sastanku je zaključeno da pravo na slobodu mišljenja i izražavanja predstavlja preduslov razvoja demokratije, a da Crna Gora preduzima značajne aktivnosti kako bi u potpunosti zaštitila ljudska prava i slobode svakog njenog građanina.