Odbor je razmotrio: Izvještaj Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore o zaštiti od diskriminacije (do nivoa Odbora); - Informaciju o implementaciji Strategije za poboljšanje položaja RAE populacije u Crnoj Gori 2012.-2016. (Implementacija Preporuka Ombudsmana s aspekta obrazovanja  - obezbjeđivanje udžbenika, romskih asistenata), sa osvrtom na Studiju o preprekama u obrazovanju u Crnoj Gori- romska i egipćanska djeca, koju je sačinio UNICEF-Kancelarija u CG u saradnji sa Delegacijom Skupštine Crne Gore u PSSE (Istraživanje realizovala Agencija IPSOS); Strategiju za unapređenje kvaliteta života LGBT osoba za period 2013-2018 i; Izvještaj o radu Centra za očuvanje i razvoj kulture manjina Crne Gore za 2012. godinu.

Takođe, Odbor je razmotrio i Amandmane (dva) na Predlog zakona o štrajku koje su podnijeli poslanici Zoran Jelić i Marta Šćepanović. Poslanica Marta Šćepanović je obrazložila podnesene amandmane, a predstavnica predlagača zakona o štrajku, dr Vesna Simović, v.d. pomoćnika ministra rada i socijalnog staranja, nije se saglasila sa podnešenim amandmanima, nakon čega je poslanica Šćepanović iste povukla, pa se Odbor o njima nije izjašnjavao.

Na ovoj śednici, Odbor za ljudska prava i slobode je jednoglasno donio Odluku o kontrolnom saslušanju koordinatora Koordinacionog odbora za praćenje realizacije Strategije za trajno rješavanje pitanja raseljenih i interno raseljenih lica, sa posebnim osvrtom na Kamp Konik I i II, ministra rada i socijalnog staranja mr Predraga Boškovića, koje će se održati na petnaestoj śednici Odbora, 25. jula 2013. godine.

Zamjenica Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore, Marijana Laković, je saopštila da Izvještaj Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore o zaštiti od diskriminacije sadrži prikaz aktivnosti Zaštitnika koje se mogu klasifikovati kao: reaktivno djelovanje po pojedinačnim pritužbama građana; praćenje pojava diskriminacije i trendova u društvu kroz druge izvore saznanja; i proaktivno djelovanje, koje je, uglavnom, usmjereno na podizanje svijesti i znanja vezanih za teme zabrane diskriminacije i razvijanja tolerancije građana i državnih službenika putem okruglih stolova, konferencija, televizijskih i radio emisija. Istakla je da putem ovih aktivnosti, kao i prikupljanjem podataka o slučajevima diskriminacije od sudova, područnih organa za prekršaje i inspekcijskih organa, Zaštitnik prati pojave diskriminacije u društvu sa ciljem sagledavanja stanja, ostvarivanja i stepena zaštite ljudskih prava i sloboda, razvoja i unaprjeđenja javne svijesti, poštovanja standarda zaštite od diskriminacije, kao i njenog otklanjanja.

Zamjenica Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore je saopštila da je u izvještajnom periodu Zaštitnik imao u radu 64 predmeta koji se odnose na diskriminaciju, od čega su 63 pritužbe i jedna inicijativa Skupštini Crne Gore za donošenje zakona. Postupak je okončan po 51 predmetu, a po trinaest predmeta postupak je u toku. Od ukupnog broja predmeta, osam predmeta je prenešeno iz 2011. godine, po kojima je postupak završen.

U izvještajnoj godini predmeti su se odnosili na diskriminaciju po osnovu: nacionalne pripadnosti - 21, pola - dvanaest, pripadnosti grupi - sedam, invaliditeta - pet, seksualne orijentacije i rodnog identiteta - tri, i to dvije pritužbe i jedan predlog za podnošenje inicijative za donošenje Zakona, zdravstvenog stanja - dva, političkog opredjeljenja - četiri, vjere i uvjerenja - jedan, jezika - jedan i druga lična svojstva - pet.

Od 51 završeni predmet, u jednom predmetu Zaštitnik je podnio inicijativu za donošenje zakona; u jednom predmetu Zaštitnik je dao mišljenje sa preporukom, u četiri predmeta Zaštitnik je ukazao na povredu prava i buduće postupanje organa u sličnim situacijama; u devet predmeta postupak je obustavljen, jer su nakon podnošenja pritužbi podnosioci pokrenuli sudski postupak; u četiri predmeta je obustavljen postupak, jer je povreda otklonjena u toku postupka; u četiri slučaja Zaštnik nije postupao zbog nenadležnosti; u tri slučaja Zaštitinik nije postupao jer pritužba nije dopunjena u ostavljenom roku, a ni nakon isteka roka (podnosioci su ispoljili potpunu pasivnost); u tri slučaja Zaštinik nije postupao jer je stranka ponovila pritužbu, a nije ponudila nove dokaze; u dva slučaja Zaštitnik nije postupao jer je podnijeta anonimna pritužba, a nije bilo osnova za postupanje po sopstvenoj inicijativi; u dva slučaja Zaštitnik nije postupao jer nijesu iscrpljena ostala pravna sredstva, na koja je upućen; u šest slučajeva Zaštitinik je uputio podnosioca pritužbe na ostala pravna sredstva. U dvanaest slučajeva Zaštitnik nije utvrdio diskriminatorsko postupanje.

U Izvještaju Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore o zaštiti od diskriminacije, prvi put je data kratka analiza antidiskriminacionog zakonodavstva u Crnoj Gori, sa posebnim osvrtom na Zakon o zabrani diskriminacije. Zamjenica Zaštinika je saopštila da su prilikom izrade Izvještaja konsultovali nevladine organizacije koje se bave promocijom jednakosti i unapređenjem prava manjinskih grupa.

Zamjenica Zaštitnika Marijana Laković je saopštila da su u Izvještaju analizirani pojedini oblici diskriminacije: po osnovu nacionalne pripadnosti i jezika, po osnovu pola, po osnovu invaliditeta, po osnovu rodnog identiteta i seksualne orjentacije.

Ocijenila je da je usvajanjem i primjenom zakonodavnog okvira za zaštitu od diskriminacije, kojim je Zaštitnik ljudskih prava i sloboda Crne Gore ustanovljen kao institucionalni mehanizam za zaštitu od diskriminacije i ostalih diskriminatornih propisa, ostvaren značajan napredak u promociji i zaštiti od diskriminacije. Državni organi su ostvarili saradnju sa civilnim sektorom, posebno na planu unaprjeđenja pozitivnog okruženja za pripadnike osjetljivih društvenih grupa. Međutim, po ocjeni Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore, diskriminacija je i dalje prisutna u odnosu na Rome, lica sa invaliditetom, lica različite seksualne orjentacije, žene, starije osobe i pripadnike manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica.

Članovi Odbora za ljudska prava i slobode postavili su brojna pitanja; Kolika je srazmjera između stvarnog stepena postojanja diskriminatornog ponašanja u praksi i broja podnijetih pritužbi po osnovu diskriminacije; U kojem stepenu je Zamjenica Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore koja je bila član jedinstvene Radne grupe za izradu Nacrta zakona o izmjenama i dopunama Zakona o zabrani diskriminacije i Nacrta zakona o izmjenama i dopunama Zakona o Zaštitniku/ci ljudskih prava i sloboda Crne Gore bila uključena u javnu raspravu o Nacrtu zakona o izmjenama i dopunama Zakona o zabrani diskriminacije, te da li je učestvovala na sastanku na kojem su razmatrani svi predlozi i sugestije na Nacrt ovog zakona, dostavljeni tokom javne rasprave i da li je bila obaviještena o održavanju śednice Odbora za rodnu ravnopravnost na kojoj je razmatran Nacrt zakona o izmjenama i dopunama Zakona o zabrani diskriminacije; Da li u instituciji Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore imaju realnu sliku o efektima realizovanih obuka na teme zaštite od diskriminacije; Da li institucija Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore ima dovoljno finansijskih, kadrovskih i materijalnih kapaciteta za obavljanje svih poslova utvrđenih Zakonom o Zaštitniku/ci ljudskih prava i sloboda Crne Gore i Zakonom o zabrani diskriminacije; Zašto još ne postoji elektronska baza podataka o slučajevima prijavljene diskriminacije, shodno Pravilniku o bližem sadržaju i načinu vođenja evidencije o slučajevima prijavljene diskriminacije; Da li su se u instituciji Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore susreli sa pritužbama po osnovu političke diskriminacije; Šta je urađeno po pitanju izgradnje paviljona za žene, zavisnice od droga, s obzirom da su u Centru na Kakarickoj gori smješteni samo muškarci, tako da se to može smatrati diskriminacijom žena u pristupu zdravstvenoj i socijalnoj zaštiti i; Da li se institucija Zaštitnika u dosadašnjem radu susrela sa mogućom medijskom diskriminacijom od strane javnog servisa nad pripadnicima manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica, zbog toga što na adekvatan način ne prate događaje i manifestacije koje manjinski narodi organizuju u cilju promocije njihovog identiteta i kulture?

Odgovore na postavljena pitanja dala je zamjenica Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore. Dodatna pojašnjenja u vezi sa izmjenama i dopunama Zakona o zabrani diskriminacije, radom Radne grupe zadužene za izmjene i dopune Zakona o zabrani diskriminacije i Zakona o Zaštitniku/ci ljudskih prava i sloboda Crne Gore, kao i sa organizacijom javne rasprave o Nacrtu zakona o izmjenama i dopunama Zakona o zabrani diskriminacije dala je pomoćnica ministra za ljudska i manjinska prava, Blanka Radošević Marović, ocjenjujući da je ovaj ključni - važeći Zakon o zabrani diskriminacije znatno poboljšan u odnosu na tekst sačinjen na Radnoj grupi, smatrajući da smo dobili dobar Predlog zakona.

Nakon rasprave, Odbor za ljudska prava i slobode je jednoglasno prihvatio Izvještaj Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore o zaštiti od diskriminacije i odlučio da sačini Zaključak koji će dostaviti Kolegijumu predśednika Skupštine Crne Gore i Ministarstvu za ljudska i manjinska prava.

Pomoćnik ministra za ljudska i manjinska prava, Sabahudin Delić, je podśetio da je Vlada Crne Gore na śednici 5. aprila 2012. Godine, usvojila Strategiju za poboljšanje položaja Roma i Egipćana u Crnoj Gori 2012-2016 i Akcioni plan za sprovođenje Strategije za 2012. godinu, u cilju poboljšanja i unapređenja položaja Roma i Egipćana u crnogorskom društvu, što treba da dovede do smanjenja postjećih razlika između njihovog položaja i položaja ostalog stanovništva. Istakao je da je Crna Gora 1. jula 2013. godine preuzela jednogodišnje predśedavanje Dekadom Roma u okviru kojeg će preduzeti brojne aktivnosti u cilju poboljšanja položaja pripadnika romske populacije.

Naglasio je da su Strategijom definisane najznačajnije oblasti njene primjene: rješavanje pravnog statusa, obrazovanje, zapošljavanje i prava iz radnog odnosa, zdravlje i zdravstvena zaštita, socijalna i dječija zaštita, nasilje nad ženama i nasilje u porodici, kulturni i jezički identitet, informisanje, stanovanje i učešće u javnom i političkom životu.

I dalje je prisutan nizak nivo obrazovanja ove populacije, kao i nivo uposlenosti, čemu svakako doprinosi i njihov način života, pa aktivnosti Vlade teku sporijom dinamikom nego što to Vlada stvarno želi.

S obzirom na to da od definisanja pravnog statusa svakog pojedinca zavisi korpus prava koja su mu na raspolaganju i da posjedovanje identifikacionih dokumenata predstavlja osnovni preduslov za uključivanje u društvo i smanjenje siromaštva romske i egipćanske populacije, jer se time omogućava redovan pristup tržištu rada, socijalnoj zaštiti, zdravstvenim i obrazovnim uslugama i svemu ostalom, što predstavlja uslov za normalnu organizaciju života, ulažu se značajni napori kako bi se romskoj i egipćanskoj populaciji pomoglo u obezbjeđivanju identifikacionih dokumenata. S tim ciljem, u toku 2012. godine, organizovana je informativna kampanja u sedam opština, kao i 10 posjeta kosovskim opštinama kojima je obuhvaćeno 406 lica i obezbijeđeno oko 1500 raznih dokumenata. Treći put je izmijenjen Zakon o strancima tako da je rok za rješavanje statusa raseljenih i interno raseljenih lica produžen do 31. decembra 2013. godine, a u svakodnevnoj komunikaciji sa lokalnim službama i u toku informativne kampanje, predstavnici lokalnih službi kao i raseljena lica RE populacije, učesnici kampanja, obavještavani su o specifičnosti potreba ove populacije i obavezi posebnog pristupa u rješavanju njihovih problema.

Govoreći o obrazovanju, pomoćnik ministra za ljudska i manjinska prava Sabahudin Delić je saopštio da obuhvat djece romske i egipćanske populacije predškolskim vaspitanjem i obrazovanjem iznosi 13,81 odsto, što je duplo manje od obuhvata djece na državnom nivou koji iznosi 26,65%. Pozitivnim je ocijenio činjenicu da se broj romske i egipćanske djece u osnovnom obrazovanju povećava iz godine u godinu, pa je u školskoj 2012/2013. u osnovnim školama ukupno 1853 učenika pripadnika romske i egipćanske populacije ili 350 - više nego 2005. godine kada ih je bilo 530. Saopštio je da se programi uključivanja djece RE populacije kontinuirano sprovode na svim nivoima vaspitanja i obrazovanja, a najznačajnije aktivnosti u 2012. godini su bile: Nastavljena aktivnost desegregacije: djeca sa Kampa Konik se uključuju u gradske škole i obezbijeđen im je prevoz. Ministarstvo za ljudska i manjinska prava podržalo je finansijski Ministarstvo prosvjete za ovu aktivnost; U toku je implementacija projekta ”Podrška punom procesu socijalne inkluzije” kroz program IPA 2010. Podciljevi projekta se odnose na: poboljšanje mehanizama za prikupljanje podataka i njihovo korišćenje; razvijanje modela pripremnog vrtića: definisanje načina za angažovanje i identifikacija sredstava za RE asistente i prevencija napuštanja školovanja u osam pilot škola; Realizovana aktivnost pripremnih vrtića za djecu RE populacije tokom posljednje dvije sedmice juna mjeseca 2012. Umjesto, inicijalno, dvije planirane grupe, svaka sa po petnaestoro djece (ukupno 30), jedne u Nikšiću i jedne u Podgorici, rezultat je takav da je 161 dijete uključeno u pilot vrtić, zbog čega su u Ministarstvu prosvete zadovoljni odzivom roditelja i brojem djece. Razlog zbog čega je proširen broj je veliko interesovanje roditelja i djece, pa je uslijedio zahtjev Zavoda za školstvo da se omogući da se sva djeca obuhvate i svima pruže jednake šanse. Na dvije lokacije djeca su bila razvrstana u sedam grupa: dvije u Nikšiću, pet u Podgorici. Ovaj projekat je sproveden u pet crnogorskih opština.

Predśednik Odbora za ljudska prava i slobode dr Halil Duković, praveći osvrt na Studiju UNICEF-a o preprekama u obrazovanju u Crnoj Gori - romska i egipćanska djeca je skrenuo pažnju na podatak koji je u Studiji predstavljen da su djeca koja su pohađala predškolsko obrazovanje sva upisana u prvi razred osnovne škole.

 - U saradnji Ministarstva za ljudska i manjinska prava i Ministarstva prosvjete i u      2012. godini za 880 učenika RAE populacije koji su upisani u prvi, drugi i treći razred osnovne škole na teritoriji cijele Crne Gore obezbijeđeni su udžbenici.

 - Nastavljen je i program stipendiranja i pomoći u obrazovanju za sve srednjoškolce i studente.

 - Realizovani su projekti u saradnji sa Romskim obrazovnim fondom i to: “Školski klubovi pomoći RE djeci” u školi “Božidar Vuković Podgoričanin” u okviru koga se za djecu sa Kampa Konik organizuju ples, sportske i umjetničke radionice i Projekat “Urgentna podrška ranom razvoju RE djece” u vrtiću “Đina Vrbica”, u objektu u naselju Konik, kojim je obuhvaćena dodatna grupa od 90-oro djece.

- Centar za stručno obrazovanje je realizovao projekat osnovnog obrazovanja odraslih, po kojem je 20 polaznika završilo program elementarnog funkcionalnog opismenjavanja, a 47 je završilo program osposobljavanja za jednostavna zanimanja.

- Ministarstvo za ljudska i manjinska prava i Ministarstvo prosvjete sprovode projekat “SIMPLE” u dijelu aktivnosti kampanje/konkursa “Biti drugi”, u okviru programa Adriatic IPA.

Govoreći o zapošljavanju pripadnika romske i egipćanske populacije, pomoćnik ministra Delić je saopštio da je u toku 2012. godine u programe aktivne politike zapošljavanja uključeno 88 lica koja se deklarišu kao Romi i Egipćani, a 53 pripadnika ove populacije angažovana su na sezonskim poslovima. Saopštio je da pripadnici romske i egipćanske populacije dobijaju usluge koje dobijaju i ostali korisnici zdravstvene zaštite. U oblasti socijalne i dječje zaštite, naglasio je da je u oktobru 2012. godine potpisan Sporazum o saradnji između Ministarstva rada i socijalnog staranja i OEBS-a na projektu “Najbolja praksa za uključivanje Roma”, kojim se između ostalog precizira i angažovanje romskih asistenata (medijatora) u stručnim timovima u centrima za socijalni rad i drugim ustanovama socijalne zaštite. On je istakao da se Ministarstvo za ljudska i manjinska prava priključilo kampanji ženskih romskih organizacija protiv ranih i prisilnih brakova kod romske i egipćanske populacije.

Takođe, pomoćnik ministra je dodao da je Ministarstvo za ljudska i manjinska prava obezbijedilo prevod na romski jezik i štampanje publikacije najznačajnijih normativnih akata, a da je Strategija za poboljšanje položaja Roma i Egipćana u Crnoj Gori 2012-2016 prevedena na engleski i romski jezik i publikovana.

Saopštio je da je u organizaciji Ministarstva, u junu 2012. godine, održan „Ljetnji kamp romskog jezika“, a za 15 najboljih učenika osnovih škola obezbijeđen je sedmodnevni boravak u Bijeloj, uz nastavu romskog jezika predavača iz Subotice.

Kako je zakonima iz oblasti medija, usaglašenim sa međunarodnim standardima, u okviru osnovnog ljudskog prava na informisanje, garantovano pravo pripadnicima manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica na informisanje na maternjim jezicima, Pomoćnik ministra za ljudska i manjinska prava je saopštio da su i u ovoj obasti preduzete određene aktivnosti.. Radio Crne Gore je realizovao 24 informativne emisije pod nazivom „Glas Roma“ u trajanju po 30 minuta. Televizija Crne Gore je u okviru serijala “Mostovi” posvećenog kulturi, tradiciji i položaju manjinskih naroda u Crnoj Gori u toku 2012. godine emitovala više emisija posvećenih Romima. Ministarstvo kulture raspisuje godišnji konkurs za najbolji medijski istarživački prilog na temu socijalne integracije Roma u Crnoj Gori, a pravo učešća imaju crnogorski štampani i elektronski mediji.

Predśednik Odbora za ljudska prava i slobode dr Halil Duković je pohvalio detaljnu i sadržajnu Studiju o preprekama u obrazovanju u Crnoj Gori - romska i egipćanska djecakoju je uradio UNICEF, jer na kvalitetan način prikazuje probleme sa kojima se ova populacija susrijeće i izrazio je nadu da će se Strategijom za poboljšanje položaja Roma i Egipćana u Crnoj Gori i akcionim planovima za njeno sprovođenje poboljšati postojeća situacija.

 Odbor je jednoglasno prihvatio Informaciju o implementaciji Strategije za poboljšanje položaja Roma i Egipćana u Crnoj Gori u 2012. godini i odlučio da sačini Zaključak koji će dostaviti Kolegijumu Predsjednika Skupštine Crne Gore i Ministarstvu za ljudska i manjinska prava.

Govoreći o realizaciji Strategije unapređenja kvaliteta života LGBT osoba 2013-2018, pomoćnica ministra za ljudska i manjinska prava Blanka Radošević Marović je podsjetila da je Vlada Crne Gore usvojila Strategiju unapređenja kvaliteta života LGBT osoba 9. maja       2013. godine, kada je usvojen i Akcioni plan za 2013. godinu koji je pratio Strategiju.

Strategija unapređenja kvaliteta života LGBT osoba 2013-2018. za opšti cilj ima poboljšanje ukupnog društvenog položaja LGBT osoba u Crnoj Gori i njihove bolje integracije u crnogorsko društvo. Strategija definiše ciljeve, oblasti djelovanja i mjere neophodne za njenu punu implementaciju.

Pomoćnica ministra za ljudska i manjinska prava smatra važnim što se Strategijom stvaraju dobri preduslovi za sprovođenje politike zaštite ljudskih prava LGBT osoba u Crnoj Gori, što podrazumijeva i konkretnu primjenu međunarodnopravnih i na njima zasnovanih ustavnih i zakonskih standarda kojima se reguliše poštovanje osnovnih ljudskih prava. Strategija, takođe, podrazumijeva koordinirane, udružene i sinhronizovane napore Vlade Crne Gore sa organizacijama civilnog društva u pružanju političke i druge moguće podrške zaštiti i unapređenju ljudskih prava LGBT osoba.

Ističući da je Strategija unapređenja kvaliteta života LGBT osoba 2013-2018. nastala kao sistemski odgovor Vlade Crne Gore na uočeni nivo homofobije u crnogorskom društvu, izloženosti LGBT osoba diskriminaciji, te nedostatku konkretnih mjera koje vode ukupnom poboljšanju položaja LGBT osoba u crnogorskom društvu, Pomoćnica ministra za ljudska i manjinska prava je naglasila da se Strategija rukovodi osnovnim principom da su seksualna orjentacija i rodni identitet sastavni dio ličnosti svakog čovjeka i ne smiju biti osnov za diskriminaciju i zloupotrebu.

Strategija je podijeljena na oblasti koje predstavljaju važne sfere društvenog života u kojima su intervencije neophodne:

-       institucionalni i pravni okvir;

-       oblast obrazovanja kao važan faktor u formiranju stavova pojedinaca;

-    oblast zdravstvene zaštite kroz unapređenje zdravlja pripadnika LGBT zajednice, bez diskriminacije i predrasuda;

-     oblast medija, kulture, sporta, umjetnosti i drugih oblasti kojima će se uspostaviti novi društveno-kulturološki odnos prema LGBT osobama u Crnoj Gori.

Govoreći o Akcionom planu za 2013. godinu, pomoćnica ministra za ljudska i manjinska prava je saopštila da se utvrđene realizuju aktivnosti na unapređenju antidiskriminatorske politike i zakonodavstva i stvaranju ambijenta koji će efikasno štititi prava LGBT osoba. S tim u vezi, naglasila je da su u toku izmjene i dopune normativnog okvira koji će značajno poboljšati zakonsku zaštitu LGBT osoba i to: Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o zabrani diskriminacije, Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o Zaštitniku/ci ljudskih prava i sloboda Crne Gore i Zakona o izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika na način što će se kao otežavajuća okolnost za odmjeravanje kazne cijeniti okolnost ukoliko je krivično djelo učinjeno iz mržnje zbog pripadnosti seksualnoj orjentaciji ili rodnom identitetu.

Pomoćnica ministra za ljudska i manjinska prava je saopštila da su Planom rada Ministarstva za ljudska i manjinska prava za 2013. godinu obuhvaćene aktivnosti na realizaciji Akcionog plana za sprovođenje Strategije, koje uključuju promovisanje antidiskriminatornog ponašanja i prakse kroz kontinuirano sprovođenje seminara, radionica i treninga, prema utvrđenom Planu implementacije antidiskriminacionog zakonodavstva i to za: državne službenike, predstavnike pravosudnih organa, predstavnike lokalnih vlasti, područnih jedinica i ispostava policije, inspekcijskih službi i drugih koji dolaze u kontakt sa slučajevima diskriminacije ili su zaduženi za pružanje zaštite od diskriminacije. Ovaj oblik osposobljavanja u pružanju zaštite od diskriminacije odnosi se, prije svega, na pružanje zaštite najranjivijim, marginalizovanim društvenim grupama, uključujući LGBT osobe, prema kojima je diskriminacija i homofobija naročito vidljiva.

U cilju bolje prihvatljivosti LGBT osoba planirano je potpisivanje memoranduma sa lokalnim vlastima o razumijevanju i mjerama u borbi protiv diskriminacije. Izrada izvještaja o kršenju prava LGBT osoba, na osnovu provjera nacionalnih struktura i procedura, je takođe jedan od zadataka Ministarstva za ljudska i manjinska prava u saradnji sa drugim nadležnim organizacijama i tijelima.

Saopštila je da je Akcionim planom predviđeno iniciranje projekta i izrada uporedne analize o standardima i različitim modelima zakona o registrovanom partnerstvu i to, prije svega, uzimajući u obzir modele: Danske, Francuske i Holandije. Ovim projektom, odnosno uporednom analizom, definisaće se preporuke za izbor modela koji bi bio najprimjereniji crnogorskim uslovima.

Blanka Radošević Marović je naglasila da je Akcionim planom do kraja 2013. godine predviđeno niz aktivnosti na čijoj realizaciji će raditi;

Ministarstvo prosvjete:

- Sprovođenje inicijativa o nenasilju i nediskriminaciji u školama;

-Izrada analize školskih programa i udžbenika u kontekstu zastupljenosti LGBT problematike;

- Obuka nastavnika i stručnih službi u školama o principima i mjerama Strategije;

Ministarstvo rada i socijalnog staranja:

-Obuke socijalnih radnika i drugih zaposlenih u centrima za socijalni rad i ustanovama socijalne i dječje zaštite u cilju razumijevanja LGBT osoba u porodici i zajednici;

Ministarstvo unutrašnjih poslova i Uprava policije:

-Kontinuirano sprovođenje obuke na osposobljavanju policijskih službenika za rad sa LGBT zajednicom;

- Uspostavljanje aktivne saradnje između LGBT zajednice i policijskih službi;

Ministarstvo zdravlja:

- Jačanje kapaciteta zdravstvenih radnika i medicinskog osoblja,

- Unaprjeđivanje servisa za rad sa LGBT zajednicom,

- Imenovanje kontakt osoba u Ministarstvu zdravlja i zdravstvenim ustanovama posebno kada je u pitanju transrodna zajednica,

-Uključivanje LGBT predstavnika u proces konsultovanja i donošenja odluka u vezi sa svim pitanjima od interesa za LGBT zajednicu, a posebno u izradi pravilnika o promjeni pola iz medicinskih razloga;

Ministarstvo kulture:

-Medijska promocija nediskriminatornog odnosa u medijima u kontekstu izvještavanja o temama koje tretiraju LGBT zajednicu;

Crnogorski Olimpijski Komitet:

- Uspostavljanje dijaloga i saradnje sa LGBT zajednicom i

Ministarstvo turizma:

- Uspostavljanje dijaloga sa odgovarajućim nevladinim organizacijama u cilju definisanja smjernica za realizaciju projekata iz oblasti LGBT turizma.

Direktor LGBT Forum Progres, Zdravko Cimbaljević smatra da Strategija predstavlja jedinstven i istorijski dokument. Po njegovom mišljenju Do­ku­ment tre­ti­ra sva pi­ta­nja od svakodnev­ne va­žno­sti za ži­vot, rad i na­pre­dak sva­kog po­je­din­ca iz  LGBT za­jed­ni­ce. Va­žno je i što je ra­zu­mljiv pri­pad­ni­ci­ma LGBT za­jed­ni­ce, pro­fe­si­o­nal­ci­ma iz si­ste­ma, ali i svim gra­đa­ni­ma na či­je po­na­ša­nje i svijest tre­ba uticati. Do­ku­ment je po­zi­ti­van i za­to što pru­ža po­moć i ru­ku i oni­ma ko­ji se tre­nut­no pro­ti­ve kon­cep­tu rav­no­prav­no­sti svih gra­đa­na bez ob­zi­ra na nji­ho­vu sek­su­al­nu orijen­ta­ci­ju ili rod­ni iden­ti­tet. Uputio je apel svim institucijama da izađu u susret sa problemima sa kojima se suočavaju LGBT osobe, bilo u vidu organizovanja povorke, bilo u vidu panela.

Predśednik Odbora, dr Halil Duković je istakao da položaj LGBT osoba nije na zadovoljavajućem nivou, ali usvojenom Strategijom se ima za cilj unaprijediti položaj LGBT osoba, tako da Odboru ostaje pravo da nadgleda njeno sprovođenje.

Odbor za ljudska prava je jednoglasno podržao Informaciju o realizaciji Strategije unapređenja položaja LGBT osoba 2013-2018. i odlučio da sačini Zaključak koji će dostaviti Kolegijumu predśednika Skupštine Crne Gore i Ministarstvu za ljudska i manjinska prava.

Odbor za ljudska prava i slobode je, takođe, jednoglasno prihvatio Izvještaj o radu Centra za očuvanje i razvoj kulture manjina Crne Gore za 2012. godinu, uz ocjenu o nesrazmjeri dodijeljenih mu sredstava i zadatka koji ima na promociji kulture manjina i zaštiti njihovog identiteta. Odbor je odlučio da Zaključak dostavi Kolegijumu predśednika Skupštine Crne Gore i Ministarstvu za ljudska i manjinska prava.