Predśednik Odbora za ljudska prava i slobode Skupštine Crne Gore dr Halil Duković i zamjenica predśednika Odbora dr Ljiljana Đurašković danas su održali sastanak sa ekspertom Evropske komisije za oblast ljudskih prava, pravnom savjetnicom u Evropskom sudu za ljudska prava, Susette Pia Shuster-om.

Pośeta eksperta Evropske komisije za oblast ljudskih prava organizovana je u cilju analize situacije u Crnoj Gori i prikupljanja relevantnih podataka neophodnih za izradu izvještaja Evropske komisije o napretku Crne Gore koji se objavljuje u oktobru.

Ističući da nije aktivna na političkom planu, a budući da je po profesiji sudija Upravnog suda u Kelnu, pravna savjetnica u Evropskom sudu za ljudska prava je istakla da je impresionirana brzinom na koji način država Crna Gora priprema nacrte zakonskih propisa i promoviše zakonske propise na efikasan način. Mišljenja je da se radi o promjenama koje su potrebne za pristupanje države Evropskoj uniji i da Crna Gora to radi na efikasan i brz način. Budući da je njen zadatak da utvrdi kako sistem funkcioniše u praksi, interesovalo je kako je Zakon o zabrani diskriminacije ocijenjen od strane Skupštine Crne Gore, naglašavajući da je po njenom mišljenju ovaj zakon, uz nedavno usvojene izmjene i dopune, fantastičan.

Predśednik Odbora za ljudska prava i slobode dr Halil Duković je navodeći aktivnosti koje Odbor preduzima predstavio primjenu Zakona o zabrani diskriminacije u praksi. Navodeći da je nadležnost Odbora definisana Poslovnikom Skupštine Crne Gore, istakao je da Odbor posebnu pažnju posvećuje zaštiti manjinskih prava i prava pripadnika posebno osjetljivih grupa. Saopštio je da je Odbor prepoznat i u izvještajima Evropske komisije u napretku Crne Gore kao jedno od najaktivnijih radnih tijela Skupštine.

Predśednik je saopštio da Odbor prilikom utvrđivanja Plana aktivnosti, Predlog plana dostavlja Zaštitniku ljudskih prava i sloboda Crne Gore, nadležnim organima Vlade Crne Gore, međunarodnim organizacijama i nevladinim organizacijama koje se bave pitanjima ljudskih prava, radi njihovih primjedbi, predloga i sugestija, a po pozivu navedeni subjekti učestvuju i na śednici Odbora kada se utvrđuje plan aktivnosti.

Takođe, istakao je da Odbor za ljudska prava i slobode ne održava śednice samo u prostorijama Skupštine, već i u ustanovama u kojima su smještene pojedine kategorije lica kako bi se direktno u susretu sa njima poslanici uvjerili u stanje ljudskih prava u tim ustanovama. Predśednik Odbora je istakao da je Odbor realizovao brojne javne tribine na različite teme u gradovima širom Crne Gore u cilju uspostavljanja direktnog kontakta sa građanima. Naglasio je da je posebna vrijednost Odbora to što skoro 95 odsto odluka donosi konsenzusom.  Predśednik je ocijenio da je Crna Gora ostvarila značajan napredak na polju ljudskih prava i sloboda svih njenih građana, posebno imajući u vidu činjenicu da je Crna Gora relativno mlada država koja je počela izgrađivati sistem od sticanja nezavisnosti 2006. godine. Istakao je da je Crna Gora veoma posvećena evroatlanskim integracijama i preduzima brojne aktivnosti radi ostvarenja tog cilja.  

Zamjenica predśednika Odbora dr Ljiljana Đurašković je  saopštila da je Skupština Crne Gore 25. saziva na drugoj sjednici prvog redovnog (proljećnjeg) zasijedanja, dana 26. marta 2014. godine donijela Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o zabrani diskriminacije.  Izmjene i dopune Zakona o zabrani diskriminacije urađene su po preporukama relevantnih međunarodnih institucija datim u cilju poboljšanja važećeg zakonskog teksta, ali i sa namjerom da se stvori bolji normativni  i institucionalni okvir za zaštitu građana od diskriminacije. Značajna izmjena Zakona o zabrani diskriminacije odnosi se na uvođenje promocije jednakosti kao važne aktivnosti u cilju prevencije diskriminacije. Propisani su i novi oblici diskriminacije i to: uznemiravanje, seksualno uznemiravanje i rasna diskriminacija. Izmijenjen je i institut segregacije, na način što se konceptu dodaje termin „prisilno“, čime se definicija segregacije usaglašava sa standardima Evropske komisije protiv rasizma i netolerancije (Preporuka broj 7). Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o zabrani diskriminacije, kao poseban oblik diskriminacije, definisan je govor mržnje. Takođe, propisana je i kaznena odredba za govor mržnje. Definisan je rok po kojem lice može podnijeti antidiskriminatornu tužbu u roku od godinudana od dana saznanja za učinjenu diskriminaciju, a najkasnije u roku od tri godine od dana učinjene diskriminacije. Takođe, uvedeno je tzv. „situaciono testiranje“, odnosno norma po kojoj  tužbu može podnijeti lice i u namjeri da neposredno provjeri primjenu pravila o zabrani diskriminacije.

Navodeći da u svim državama postoje posebno ośetljive kategorije stanovništva,  eksperta Evropske komisije za oblast ljudskih prva je interesovalo na koji način bi trebalo raditi na planu bolje integracije Roma u društvu.

Predśednik Odbora je saopštio da problem integracije Roma u crnogorsko društvo postoji, ali da se, generalno, iz dana u dan, njihovo stanje poboljšava. Govoreći o pripadnicima RAE populacije u Crnoj Gori, saopštio je da u Crnoj Gori, pored domicilnog stanovništva, živi i značajan broj izbjeglih i raseljenih lica, pripadnika ove populacije, koji su utočište u Crnoj Gori našli nakon ratnih dešavanja 1999. godine i koji i pored toga što sukoba na ovim prostorima nema već 15 godina, veću sigurnost nalaze u Crnoj Gori, nego u državama porijekla. Crna Gora je uložila značajna finansijska sredstva u cilju rješavanja statusa raseljenih i interno raseljenih lica, kao i u poboljšanje položaja Roma, obezbjeđujući im školovanje, besplatne knjige i dokumenta neophodna za regulisanje statusa, pri čemu je značajna i pomoć međunarodne zajednice. Predśednik Odbora je saopštio da najveći problemi u romskoj zajednici postoje zbog njihovog tradicionalnog načina života, ranog napuštanja škola i ranog stupanja u brak.

Eksperta Evropske komisije za oblast ljudskih prava je interesovalo na koji način Odbor za ljudska prava i slobode sarađuje sa institucijom Zaštitnika ljudskih prava i sloboda.  Predśednik Odbora je istakao da Odbor za ljudska prava i sobode ima kontinuiranu i veoma dobru saradnju sa Zaštitnikom ljudskih prava i sloboda Crne Gore, kako putem stručnih konsultacija, tako i neposrednim kontaktima, jer Zaštitnik učestvuje na gotovo svim śednicama Odbora. Predśednik je ocijenio da je Odbor za ljudska prava i slobode svojim aktivnostima značajno doprinio promociji i afirmaciji institucije Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore koja sve više biva prepoznatljiva od strane građana. 

Učesnici sastanka su iskazali zadovoljstvo navodeći da će razmjena informacija biti svima korisna u budućem radu.